Ziekte en genezing

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 233 niet laden

Lucas was een dokter. Dat is niet alleen maar een legende. Er zijn allerhande redenen om dat vanuit zijn tekst- en woordgebruik op te maken. Lucas beschrijft de zieken en ziekten, de symptomen van die ziekten en de wonderbaarlijkste genezingen heel precies. Hij spreekt van een ‘hoge' koorts. Hij noemt een bloeding geen ziekte, zoals Marcus dat doet. En hoewel hij daarbij over dezelfde vrouw spreekt als Marcus, en waarschijnlijk diens tekst gebruikt, vermeldt hij niet - zoals Marcus dat wat hatelijk deed - dat die vrouw al haar geld besteed had aan de dokter, en dat ze er alleen maar op achteruit gegaan was. Er is nog een reden om aan te nemen dat Lucas een dokter was. Paulus schreef in een brief aan de christenen in Kolosse: ‘de groeten van mijn vriend Lucas, de dokter.'

Het feit dat hij zelf dokter is, kleurt Lucas' idee van wie Jezus is. Volgens Lucas is Jezus een heler, een geneesheer. Hij laat dat Jezus zelf zeggen bij zijn eerste optreden in Nazaret: ‘Natuurlijk zullen jullie tegen me zeggen: geneesheer genees eerst jezelf.' De dokter Lucas meende dat de wereld rond hem ziek was. Hij geeft in zijn evangelie minstens 24 diagnoses van personen met morele afwijkingen, van harteloze priesters tot luie bedienden, van alleen op geld beluste boeren tot corrupte advocaten.

Jezus kwam om die wereld te genezen. Wanneer Johannes de Doper vanuit zijn gevangeniscel zijn volgelingen naar Jezus stuurt om hem te vragen of hij degene was die Johannes aangekondigd had, gaat Jezus' antwoord volgens Lucas over dat genezen. ‘Zeg tegen Johannes wat je ziet en hoort, blinden krijgen hun gezichtsvermogen terug, lammen kunnen weer lopen, melaatsen worden beter, de doven horen, en de doden verrijzen.'

Jezus kwam om te genezen. Genezen is een merkwaardig iets. Is het werkelijk de dokter die de zieke geneest? Als iemand die zich niet goed voelt, naar een dokter gaat, en haar of hem vraagt: ‘Denkt u dat u me kunt genezen?', dan zullen verstandige dokters antwoorden, dat ze dat niet kunnen. Wat ze wel kunnen, is in de zieke een genezingsproces op gang brengen, het stimuleren en helpen. De genezing zelf kan alleen de zieke van binnenuit bewerken.

Er is nog een ander probleem bij iedere ziekte. Dat is de vraag: Hoe kregen we die ziekte? Waar komt die ziekte vandaan? Of om de vraag nog wat toe te spitsen: Wie heeft de schuld? Denk maar aan de discussies rond de ziekte die op het ogenblik bijna als een symbool voor alle menselijke ziekte staat: AIDS. Waar komt die ziekte vandaan, wie is de schuld? Een onontkoombare vraag, vooral in verband met het voorkomen van verdere besmetting.

Een vraag die tegelijkertijd voor de zieken van minder belang is dan die andere: Hoe komen we er van af? Het evangelieverhaal gaat over die vragen. Er zijn hier binnen een maatschappij, die duidelijk ziek is, vreselijke dingen gebeurd. Er is het geval van de moord op enkele Galileeërs in de tempel, en van een toren die instortte en achttien mensen in zijn val meenam. Iedereen schijnt het er over eens te zijn, dat er een verband ligt tussen die gebeurtenissen en de verzieking van de gemeenschap. Wie is de schuld? Zijn het de slachtoffers zelf, die dit onheil over zich hebben afgeroepen? Dat is de vraag waarmee ze naar Jezus komen. Jezus' antwoord op die vragen is dat niemand haar of zijn handen kan wassen in onschuld. Hij maakt hun ook duidelijk dat het belangrijker is te weten hoe ze van de ellende kunnen afkomen. Iedereen moet ‘bekeren'. Volgens Lucas is het hoogtepunt, het doel en de samenvatting van Jezus' aanwezigheid onder ons dat genezingsproces: bekering, de vergiffenis van het verleden, en een geheeld verder leven.

Het verhaal over de ziekelijke, vruchteloze vijgenboom in een wijngaard illustreert dat proces. De grond rond de boom die niets opbracht zal nog een keer omgespit worden, weer wordt hij bemest, in de hoop dat er het volgend seizoen vruchten aan zullen komen. Er wordt zo van alles aan de boom gedaan, maar uiteindelijk hangt het van de boom zelf af. Als die ongevoelig blijft voor alle zorg, als er geen verdere resultaten zichtbaar worden, als het weer allemaal uitloopt op afwachten en uitstellen, dan is er geen verdere hoop meer. Helaas.