2° Zondag Vasten C (2010)

In de eerste lezing van deze zondag zegt God tegen Abram:"Kijk naar de hemel en tel de sterren, als ge kunt." En hij verzekerde hem: "Zo talrijk wordt uw nageslacht....Ik heb u uit Ur in Chaldea geleid om u dit land in bezit te geven." En Abraham : "Heer, hoe kan ik het weten dat ik het inderdaad zal krijgen?" En dan volgt een vreemd en griezelig verhaal over dieren die geslacht moeten worden. Op het einde daarvan zegt God: "Aan uw nakomelingen schenk ik dit land, vanaf de beek van Egypte, tot aan de grote rivier, de Eufraat." it oud verhaal waarin God, godsdienst, en recht op eigen stamgebied, helemaal bij elkaar horen, maakt deel uit van de Heilige Schrift en heet goddelijke openbaring. Aan Netanjahu, de eerste minister van de staat Israel, geeft deze sage uit de heldentijd het recht de heilige grond van Palestijnen te vertrappen alsof zij schuldig zijn aan de Holocaust.


Het evangelie gaat over de gedaanteverandering van Jezus op de berg Tabor. Toen het allemaal voorbij was, hoorden de drie apostelen, Petrus, Johannes en Jacobus een stem die sprak: "Dit is mijn zoon, de Uitverkorene, luistert naar Hem. " ok dat is een sterk verhaal. En toch mogen we het betrekken op onze tijd, ja, op onszelf. In tegenstelling tot het eerste verhaal. Wat Jezus overkwam, dat was Openbaring: te horen dat hij een vader had en zijn uitverkorene was, dat hij een boodschap had. Jezus kreeg "Aanschijn", hij lichtte op toen hij in de ogen van zijn leerlingen van gedaante veranderde. De stem uit de wolk bekrachtigde wat zij gezien hadden: "Dit is mijn zoon, de uitverkorene, luistert naar hem." Niet langer gold het woord van Abraham, Mozes, of David, iemand uit het verleden, maar deze levende mens Jezus, tegenwoordig tussen medemensen, kreeg Aanzijn, aanzien, gezag, recht van spreken.
Evenzeer als Abraham, Mozes en David, is ook Jezus geschiedenis geworden. Niet meer het Woord maar het volgende verhaal. Wie heeft nu recht van spreken? In een heel nieuwe wereld, waar meer dan ooit naar de sterren gekeken wordt, waar nieuwe ideeën, nieuwe ervaringen over elkaar heen tuimelen?  Iedere dag worden er nieuwe ontdekkingen en inzichten gemeld op het gebied van natuur- en wiskunde, geschiedenis, filosofie en godsdienst en daarmee nieuwe vragen, nieuwe mysteries. Wie is nu de zoon, de uitverkorene? Naar wie luisteren wij nu? Nu is luisteren een gemeenschapsdaad. Wat ik alleen hoor, slaat nergens op, alleen wat we samen horen bevat een boodschap.
Dertig jaar geleden keek ik naar een documentaire over het ontstaan van het universum en de oerknal. De laatste woorden er van klonken niet uit de wolk maar uit luidsprekers: "Wij zijn allemaal gemaakt uit sterrestof." Zij raken mij nog steeds, zij worden steeds actueler, en vinden steeds meer bevestiging. Want wat mij overkwam, overkomt ons allemaal, samen. Wat ik hoorde, kunnen we allemaal horen. Niet overal, niet altijd. Alleen als we "op de berg zijn en overschaduwd worden door de wolk". Dat is: wanneer we leven met aandacht, en er op vertrouwen dat wij toegesproken kunnen worden, juist zoals die grote figuren uit de geschiedenis. Abraham, Mozes, David, Jezus, zijn ons model, niet een grens, een omheining die ons buitensluit.
Niet alleen roepen de sterren, het hele universum ons op om met gespitste oren te luisteren, zij roepen ons op, om, op onze beurt, onze medemensen tot aanzijn te roepen. Dan lichten zij op zoals Jezus van gedaante veranderde.
Zo bouwen wij mee aan de nieuwe aarde, waar we allemaal naar uitzien.