Eenheid is nog geen gelijkvormigheid

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 233 niet laden

'Mogen zij allen één zijn', is het gebed van Jezus: dat is zijn hartenwens, 'opdat zij mogen geloven dat Gij Mij gezonden hebt.' Van deze eenheid hangt de geloofwaardigheid van Jezus zending af. Elk rijk dat innerlijk verdeeld is zal ineenstorten. Hoe zouden de leerlingen van Jezus geloofwaardig zijn als zij de eenheid met God en met de mensen onder elkaar niet beoefenen?

Toch is eenheid niet hetzelfde als eenvormigheid of gelijkvormigheid. De apostelen waren geenszins gelijkvormig. Wij kennen Matteüs de tollenaar, Thomas de twijfelaar, Simon de ijveraar, de mystieke Johannes en de vurige Petrus. Er waren spanningen onder de apostelen en spanningen in de jonge Kerk. Mag men geofferd vlees eten, moeten de christenen de reinheidswetten van de Joden onderhouden en moeten de heidenen zich eerst laten besnijden om christen te kunnen worden?

Ook in onze tijd zullen er spanningen binnen de Kerk blijven. Zij is immers een levend gebeuren en moet zich telkens weer aanpassen aan de verschillende culturen. Zij moet de vreugde en de pijn, de hoop en de verwachting van de mensen meedragen. Dat vraagt verscheidenheid. De heilige Geest deelt aan de gelovigen verschillende genadegaven mee, ook dat geeft spanningen. Jezus zelf heeft gezegd: "In het huis van mijn Vader zijn verschillende woningen."

Vele christenen hebben het moeilijk met deze verscheidenheid. Zij zien de Kerk nog altijd als een eenvormig geheel, met eeuwige waarheden en met sterke gezagsstructuren overal ter wereld. Wij zijn de enige Kerk.

De andere godsdiensten zouden natuurlijk moeten terugkeren naar de ware Kerk van Rome. Zij ergeren zich niet alleen aan de verscheidenheid der kerken, maar ergeren zich nog meer aan de spanningen binnen de Kerk: de progressieven en de conservatieven. De tijd van ‘gelijke monniken, gelijke kappen' is lang voorbij. In een familie denkt iedereen niet meer hetzelfde en wat daar niet lukt gaat zeker niet meer in de Kerk. Wij moeten leren leven met verschillen en trachten toch niet uit elkaar te groeien. In een regering zonder oppositie groeit een machtsmonopolie en worden andersdenkenden monddood gemaakt. Een eenpartijsysteem voert vaak tot een chaos. Ook de Kerk, zoals elke menselijke samenleving, is niet vrij van zulke gevaren.

Wij zullen met een gezonde verscheidenheid en veelvormigheid binnen de Kerk moeten leren leven. Ze zijn een teken van leven. Augustinus geeft ons een veilige richtlijn om deze spanningen te overwinnen. "In wezenlijke dingen", zegt hij, "moeten we één zijn; in strijdvragen hebben we de vrijheid, maar in alles moet de liefde het laatste woord hebben."

In de wezenlijke dingen moeten we één zijn. Veelvormigheid, die zich niet laat terugvoeren naar eenheid, veroorzaakt wirwar. Evenals een eenheid, die niet bestaat uit veelvormigheid, tirannie gaat worden. Waar geen eenheid is leeft men niet meer met elkaar, maar langs elkaar of tegen elkaar. Wezenlijke dingen zijn niet zo talrijk; wij kennen maar twaalf artikelen van het geloof, dat is toch niet zo veel.

Deze moderne tijd stelt heel veel vragen waarop het evangelie geen direct antwoord geeft. Samen mogen wij zoeken naar een gedragslijn waarbij de dialoog niet uitgesloten wordt. Het laatste woord is aan het persoonlijk geweten. Paulus zegt heel mooi: "Wij zijn geen dwingelanden van uw geloof, maar bewerkers van uw vreugde." De liefde moet steeds de laatste norm zijn. Waar de liefde heerst is vrede, veelheid, vrijheid en verlossing.