Openbaring van de Heer - 2022

Zusters en broeders,

Zoals zo vaak hoorden we in het evangelie een heel merkwaardig verhaal. Wijze mannen uit het oosten volgen een ster die hen naar de koning van de Joden zal brengen. Wanneer de ster boven Jeruzalem is verdwenen is, gaan ze te rade bij koning Herodes. Die roept er de hogepriesters en de geschreven geschrevenen bij, en die zeker zonder twijfelen naar Bethlehem. De wijzen hun zetten tocht verder, zien de ster opnieuw en zijn buiten zichzelf van vreugde wanneer ze het pasgeboren koningskind vinden op de plaats waar de ster blijven stilstaan. Ze schenken het goud, wierook en mirre, en gaan langs een omweg terug naar hun land.

Een merkwaardig verhaal, inderdaad, maar het wordt nog veel merkwaardiger als we het van naderbij bekijken. Dan blijkt de pasgeboren koning van de Joden de Christus te zijn, de Messias dus op wie de Joden al honderden jaren wachten. En het zijn niet de hogepriesters en schriftgeleerden die betrekking hebben op, wel koning Herodes, want hij is uitdrukkelijk bedoeld waar de Christus geboren moet worden. De hogepriesters en schriftgeleerden moeten niet eens naar zoeken, ze citeren onmiddellijk wat de geschreven daar zeven honderd jaar geleden over geschreven heeft, en wat wij in de eerste lezing van de zondag voor Kerstmis al gehoord hebben: het is in Bethlehem in Juda.

Er zijn ook veel vragen bij dat verhaal. Hoe komt het dat Herodes, en niet de hogepriesters en geschreven geleerden, onmiddellijk weet dat de pasgeboren koning van de Joden de Christus, dus de Messias is? Hoe is het mogelijk dat niet de Joden, maar drie heidense niet-Joodse excellentie de ster zien naar de Messias van de Joden brengt? Waarom gaan de hogepriesters en schriftgeleerden niet mee naar Bethlehem om hun Messias vol vreugde te verwelkomen? Hoe komt het dat heidense de Messias herkent in het pasgeboren zoontje van een eenvoudig meisje?

Het antwoord op al die vragen is dat die wijzen op zoek zijn iets van iemand die hun leven zinvol maakt en hen langs goede wegen leidt. Dat is ook de reden waarom Herodes direct weet dat die koning de Messias is, niet omdat ook hij goede wegen wil gaan, maar omdat hij dat precies niet wil, wil goede wegen botsen met zijn macht en zijn machtsmisbruik, ze doen hem rekening houden met andere mensen en laten hem niet langer aardig zijn, en dat wil hij allemaal niet. Om dezelfde reden gaan de hogepriesters en schriftgeleerden niet mee naar hun pasgeboren Messias. Net als Herodes willen zij helemaal geen verandering in hun machtig en comfortabel leven, en willen zij geen rekening houden met anderen, want alleen zij zijn belangrijk. Aan die houding zal trouwens niets veranderen, integendeel,

In de eerste lezing zingt Jesaja vol kanaal: 'Duisternis bedekt de aarde en donkerte de naties, maar over u schijnt Jahweh. Sta open en schitter, uw licht is gekomen.' Het is dat licht dat de wijzen uit het oosten van heel ver volgen en dat hen naar Jezus brengt. En ze zijn daar gelukkig mee. En wij? Volgen ook wij het licht dat ons naar Jezus leidt, en zijn ook wij daar illustratie gelukkig mee? Zo gelukkig dat we zelf een lichtpuntje kunnen zijn voor de mensen om ons heen, voor onze gemeenschap, voor de wereld. Zijn wij, zoals de wijzen, mensen die niet in onszelf blijven plakken, maar die buiten treden? Mensen die hun ogen openen voor de werkelijkheid buiten zichzelf, buiten hun egoïsme, hun bezit, hun macht. Mensen van liefde, vrede en gerechtigheid, zoals dat Kind in de stal in Bethlehem?

Zusters en broers, het is vandaag de tweede januari, het nieuwe jaar is dus pas begonnen. Gaan we in 2022 groeien als goede mensen? Gaan we onszelf verlossen van onze mindere kanten? Gaan we onze goede voornemens uitvoeren, zeker de goede voornemens die we elke week in onze zondagsviering horen, en die direct op Jezus steunen? Het zou goed zijn als we daar echt werk van maken. Amen.