Duif of havik

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 233 niet laden

Pacifisten, de duiven onder ons, zijn vaak bloedserieuze mensen. Dat is te begrijpen. Als je eenmaal tegen geweld gekozen hebt, is het er op of er onder. Er is geen plaats voor een compromis. Dat geldt ook voor de haviken onder ons, zij die in de efficiëntie en het gebruik van geweld geloven. Die ernst heeft ook een negatieve kant. Ze ruimt meestal niet zoveel plaats in voor wat speelsheid, voor humor en ironie. En als je die eigenschappen verloren hebt, lopen zowel de voorstanders als de tegenstanders van geweld gegarandeerd vast op de teksten van vandaag.

Kwam Jezus vrede brengen, of niet? Is Jezus een pacifist, of niet? Als je die vragen bevestigend beantwoordt, wat doe je dan met deze Lucas-tekst? Maar als je die vragen ontkennend beantwoordt zit je met dezelfde moeilijkheid. Veroordeelt Jezus geweld, ja of neen? Het meest kritieke moment om dit in Jezus' leven uit te maken is zijn arrestatie. Op dat ogenblik wordt er rond hem geweld gebruikt. Niet alleen maar door zijn tegenstanders, maar ook door hen, die als een soort van lijfwacht rond hem stonden op dat ogenblik. Lucas schrijft: 'Toen zij die om hem heen stonden bemerkten wat er ging gebeuren, vroegen ze: "Heer zullen we met het zwaard er op inslaan?"' Op die suggestie, en voordat hij zelfs ook maar een antwoord kan geven, vliegen de zwaarden al uit hun scheden en is er een oor afgeslagen. Dat is, meent R. White in Luke ‘s Case for Christianity, het meest kritieke ogenblik in het leven van Jezus. Zijn hele missie en de toekomst van het Christusgebeuren staan hier op spel. Nu geweld toestaan zou zijn herinterpretatie van de betekenis van de Messias en het rijk van God, waar hij nu al jaren aan gewerkt had, ongedaan maken. Het zou ook de ergste vermoedens van de autoriteiten hebben waargemaakt. ‘Maar Jezus greep in en zei: "Laat het hierbij!" En hij raakte het oor aan en genas hem.' Daarna keert hij zich om en beschuldigt de hogepriester. de bevelhebbers van de tempelwacht en de oudsten die op hem afgekomen waren ervan geweld tegen hem te gebruiken. Die moeten op dat moment allemaal begrepen hebben dat hij tegen iedere vorm van geweld was, want het incident wordt bij zijn verhoor niet eens meer vermeld.

Hij kan niet van geweld beschuldigd worden. Het is tegen die achtergrond, dat we de tekst van vandaag moeten lezen. Hij zegt dat hij een vuur op de wereld komt brengen, en dat hij hoopt dat het werkelijk door zal slaan. Hij voorzegt dat hij door een doopsel van bloed moet gaan, en dat hij daar tegen opziet. Vervolgens vraagt hij droevig: ‘Denken jullie dat ik vrede ben komen brengen hier op aarde?' Gezien alles wat hij tot dan toe gezegd en gedaan had is het antwoord daarop natuurlijk: ‘Ja!' Dat is inderdaad het juiste antwoord, maar toch had het zo niet gewerkt. Er was te veel spanning, angst, lijden en gevaar. Zijn aanwezigheid alleen al brak families in tweeën: zij die vóór hem waren en zij die tégen hem waren, vader tegen zoon... moeder tegen dochter... schoonmoeder tegen schoondochters... schoonvaders... schoonmoeders...! Zelfs hem te volgen werd door velen beschouwd als subversief. Hem volgen is tot een riskant iets geworden. Zo riskant, dat Jezus op diezelfde avond van zijn arrestatie op de hem eigen manier tegen hen zegt, dat ze er goed aan zouden doen hun mantel te verkopen en zich een zwaard aan te schaffen (22,36)! Zo gevaarlijk zal hun leven zijn. De leerlingen, die hem zo vaak verkeerd begrijpen, en hem ook hier weer letterlijk nemen - terwijl hij het beslist zo niet bedoelt - zeggen: ‘Zie, Heer, hier zijn twee zwaarden.‘ Waarop hij snel reageert door te zeggen: ‘Genoeg!'

Hij wil de wereld niet met geweld veroveren. Met geweld kun je mensen dwingen, maar je kunt ze niet echt van harte méé krijgen. Hij komt vrede brengen. Het woord sjalom geeft hij als groet aan zijn leerlingen mee. Het is een rijk woord. Het betekent eigenlijk ‘heel', ongebroken, intact. Een bord of een glas is heel, is sjalom, zolang het niet gebroken is. Het is dat soort van heel-zijn dat Jezus aan de hele mensheid komt brengen. Dat is de bedoeling. Een ‘heelheid' die je niet met geweld afgedwongen kunt krijgen. Een vrede die om een keuze vraagt. Je bent er voor of je bent er tegen. En dat is tevens de keuze voor of tegen hem. Duif of havik.