Het is merkwaardig dat Jezus bij deze eerste toespraak aan het volk, niet spreekt van normen en wetten, zoals Mozes het had gedaan in zijn tijd. Jezus spreekt over gevoelens, hij richt zich naar ons hart, alsof hij de bron van onze motivaties, de drijfveer van ons leven wilt raken.
Gelukkig de armen, gelukkig die honger hebben, gelukkig die huilen, gelukkig die gepest worden...
Die opsomming van wereldse tegenslagen moet ons geluk garanderen. Haast onverstaanbaar. Het is een raadsel, of beter een puzzle waarvan het laatste stuk nog een beetje op zich laat wachten :
wees dan verheugd ...want zo werden de profeten ook behandeld
De profeten, die mensen die verandering probeerden te brengen in de wereld van hun tijd. Hier heeft Jezus het over : gelukkig zij die het lot van de echte profeten ervaren, gelukkig zij die de gevoelens van de echte profeten kennen, want zij zijn in de goede richting bezig.
Laat ons eventjes stil staan bij die gevoelens die Jezus hier beschrijft :
Arm zijn - is dat niet in wezen afhankelijk zijn van de ander, bewust zijn van die afhankelijkheid, en eigenlijk openstaan voor wat er aangeboden wordt ? Lucas lijkt dit te bevestigen als hij verder in de tekst Jezus laat spreken over de rijken die verzadigd zijn. Vandaag zou het ook kunnen klinken als aanvaarden dat er ook een stukje waarheid zit in de mening, de kultuur, het geloof van de ander. Oordeel niet, dan zal er niet over je geoordeeld worden zegt Jezus.
Honger hebben - bij Matteus staat er 'die hongeren naar gerechtigheid'. Verlangen naar een beter wereld.
Huilen - diep ontroerd zijn, zich laten ontroeren door het lot van de ander, door wantoestanden, door de imperfecties van onze wereld.
Het lot van de profeet is zijn hart open stellen, zich zo diep laten ontroeren, dat hij een sterke drang naar verandering ervaart en hij er zelf aan begint.
Gelukkig de armen, gelukkig die honger hebben, gelukkig die huilen, gelukkig die gepest worden...
Het is ook opmerkelijk dat Jezus toestanden beschrijft en niet zozeer handelingen zoals Mozes doet in de 10 geboden. Jezus zegt niet doe dit, doe dat. Het is alsof Hij de nadruk wilt leggen op een continuiteit : Het is niet doe het een maal en je bent er vanaf - het is : blijf dit doen.
Jezus nodigt ons uit om constant te werken aan de verbetering van de wereld, vanuit de ingevingen van ons hart. We weten het, onze wereld verandert ook constant. De technische vooruitgang is waarschijnlijk wat ons allemaal het meest opvalt. De geschiedenis leert ons dat ook de maatschappij verandert met de tijd. De wetenschap vertelt ons hoe de levende wezens op nog langere termijn geëvolueerd hebben. Het was meestal met kleine stapjes, waarvan de gevolgen op korte termijn niet altijd duidelijk waren, maar waarvan de resultaten op lange termijn wel duidelijk in een bepaalde richting wezen.
Zo worden we uitgenodigd om te werken aan de komst van het Rijk Gods : zonder ophouden, met kleine stappen, in de ricthing die ons hart aanwijst als we het openstellen voor de ander, ons laten ontroeren.
Dit geld ook ook in onze relaties. En vooral dan onze relatie als koppel. Martine en ik hebben kunnen ervaren hoe de komst van kinderen, het verhuis naar een ander taalgebied, het overlijden van ouders, veranderingen in professionele situatie, een bepaalde stress op onze relatie kunnen steken. We zijn dan eerst verrast, ontstemd of kwaad op een reactie van de ander die we niet begrijpen. Als we dan bewust van onze wederzijdse afhankelijkheid, toch de inspanning doen om te luisteren naar het verhaal van de andere en begrip te tonen, dan kunnen we ervaren hoe we samen sterk worden en de problemen overstijgen.
Deze viering zelf was voor ons een aanleiding om ons arm zijn, onze relatieve onmacht te kunnen ervaren : we konden de kalenders van de huwelijkvoorbereiding, deze viering en het werk op de afdeling van Martine in palliatieve zorgen niet verzoenen. Zo sta ik hier vandaag alleen voor jullie, zonder mijn echtgenote. Maar ik voel me toch gelukkig, omdat ik weet hoeveel gezinnen deugd ervaren aan de inzet van het team in Ronse.
Vandaag, in deze Valentijnsperiode, denken we ook aan alle koppels, jong en oud. Ik hoop dat ze in het Evangelie of elders de inspiratie vinden om te bouzen aan een sterke relatie met veel uitstraling.
Preken Online
Liturgie voor allen