Sacramentsdag C (2013)

Sacramentsdag in het jaar van het geloof, 2012-2013. Onze Emeritus Paus Benedictus XVI heeft in 2007 het document geschreven: Sacramentum caritatis, over de Eucharistie, bron en hoogtepunt van het leven en de zending van de Kerk. Misschien heeft hij toen ook al de gedachte gehad om dit jaar op Sacramentsdag speciaal aandacht te besteden aan dit wonderbaar sacrament, want dat is.

Misschien eerst iets over sacramenten. Een poosje geleden heb ik wat delen gezien van de Harry Potter reeks. Daarin moet Harry Potter zeven Gruzielementen vernietigen. Gruzielementen is de Nederlandse vertaling van Horcruxes. De Nederlandse vertaler heeft duidelijk een link willen leggen met sacramenten, maar dan als duistere tegenhangers. De slechterik Voldemort had zijn ziel gesplitst en 7 gruzielementen gemaakt. Dat kon alleen als hij een heel slechte daad zou verrichten en daarmee meteen een verdoemd leven zou leiden. Voldemort had dat er wel voor over want hij dacht zo onsterfelijk te worden.

Dit kleine uitstapje veroorloof ik mezelf omdat het goed mogelijk is dat er meer jongelui zijn die weten wat de zeven gruzielementen van Voldemort zijn dan de zeven Sacramenten van Jezus Christus. Er is gemakkelijker aandacht voor de griezelige tegenhangers dan voor de bron van leven.

Jezus heeft ons zeven sacramenten nagelaten. Hijzelf is het sacrament in Vlees en Bloed, Hij is Gods Verbond met de mensen in vlees en bloed. Omdat de Kerk zijn Lichaam is dat in de tijd op aarde voortleeft, vervuld met zijn Geest, is ook de Kerk zelf sacrament, teken van Gods verbond met de mensen. En in de wereldwijde Kerk worden worden mensen opgenomen en hun geestelijk leven wordt gesterkt door de zeven tekenen van zijn aanwezigheid en zijn verbond. Tekenen die een echte ontmoeting zijn met Christus en die ons ook de genade geven van zo'n intense ontmoeting.

Deze dag die wij in de volksmond Sacramentsdag noemen, heet officieel ‘Feest van het heilig Lichaam en Bloed van onze Heer Jezus Christus’. Eén keer per jaar wil de Kerk onze aandacht vestigen op een van de zeven sacramenten, het sacrament waarin Jezus ons de opdracht geeft dit te blijven doen om Hem te gedenken. Ik moest daarbij denken aan die Harry Potter serie, omdat die serie iets laat zien van hoe mensen soms denken. Wij denken bij sacramenten waarschijnlijk eerst aan heilige voorwerpen, aan dingen, net zoals gewijde voorwerpen. Maar een Sacrament heeft eerst en vooral te doen met relatie, met Verbond. Het Brood en de Wijn in de Mis zijn dragers en tekenen, ze verbinden ons met Christus. Na de Communie zijn deze verdwenen, maar het is Christus die bij ons blijft. Tegelijk zegt ons geloof dat het Brood geen brood meer is en de Wijn geen wijn. Voor mijn ogen, voor mijn smaak en voor mijn lichaam blijft het brood, maar voor mijn ziel is het Christus' Lichaam en Bloed.

Wanneer we daarover nadenken kunnen we, met Augustinus in gedachten, over de Eucharistie zeggen dat wij eten wat we zijn en worden wat we eten; Lichaam van Christus. Door ons doopsel worden we kind van God, we worden opgenomen in de Kerk, dat is het Lichaam van Christus op aarde. We worden zijn handen en voeten en hoofd en armen, oren en mond. Een kind wordt opgenomen in zijn Lichaam, zo zijn wij allen samen Lichaam van Christus. Die eenheid mag niet doorbroken worden. Dat is waar Jezus in zijn laatste uren intens voor bidt, want voor die eenheid, heeft Hij zijn leven gegeven. Wanneer we dus de Eucharistie vieren, gedenken we hoe Hij zijn leven heeft gegeven. We gedenken hoe Hij de dood heeft overwonnen en op zijn Woord doet de priester, wat Jezus heeft voorgedaan. Hij neemt het brood, en de kelk, hij spreekt de zegen uit en laat de leerlingen erin delen. Zo vieren we het leven en sterven en verrijzen van Christus en worden we gevoed in de eenheid van zijn Lichaam, om handen en voeten en hoofd en armen en oren en mond te zijn, het levende Lichaam van Christus op aarde.

De Sacramenten zijn teken van de hoogste liefde. Jezus die zijn leven geeft als de Goede Herder. Ik heb eerder de vier letters MAVO genoemd, Maaltijd, Aanwezigheid, Verbond en Offer. Vier aspecten die alles met relatie te maken hebben, met samenzijn, met een liefdesrelatie en overgave aan de Ander.

Wanneer u dit weekend of later tijd neemt om naar de Aanbidding te komen, is het goed om te denken aan dat moment waarop twee leerlingen voor het eerst met Jezus meegingen om een dagje bij Hem te blijven. Ze deden die dag verder weinig of niets. Ze waren gewoon bij Jezus. Dat verblijf heeft hun de ogen geopend voor Wie hij is. En die twee andere leerlingen die op weg waren naar Emmaüs. Toen de Heer het brood nam en brak, gingen hun de ogen open ze ontdekte Wie bij hen aanwezig was. Toe verdween Hij uit hun ogen.

In de aanbidding bij het sacrament zijn is gewoon in zijn aanwezigheid zijn en langzaamaan doordrongen raken van Gods aanwezigheid in Christus. Het is als de zon die warm doordringt in een koude winter. Zijn warmte verdrijft de kou, zijn Licht verdrijft de duisternis, zijn aanwezigheid overwint onze innerlijke eenzaamheid, zijn goedheid geneest onze kwetsuren. En wie zo met Christus omgaat, zal gaandeweg ook zelf steeds meer sacrament worden, levend teken van Gods verbond met ons mensen. Amen.