Gerechtigheid (2007)

De lezingen van vandaag gaan over arm en rijk dat zal duidelijk zijn. En dan vooral over de tegenstellingen van de twee uitersten. Heel rijk tegenover heel arm.
Heeft U wel eens een lot gekocht?
Met de bedoeling om een mooie som geld te winnen? In het gunstigste geval gaat het nog om een loterij waarvan de opbrengst een goed doel dient. En heeft u wel eens wat gewonnen? Een miljoen of meer? De meesten van ons hebben zo'n bedrag nog nooit bij elkaar gezien denk ik. Het is misschien maar goed dat dat dan niet gebeurd is.
Want zo te horen komen de rijken er niet zo best vanaf.
Bij de profeet Amos al niet en bij Jezus helemaal niet.

Bij Marcus en Matteus komen we zijn uitspraak tegen: Wat is het toch moeilijk voor mensen met geld om het koninkrijk van God binnen te gaan. Een kameel komt gemakkelijker door het oog van een naald dan een rijke in het koninkrijk van God.
De leerlingen schrokken indertijd al behoorlijk van deze woorden. Jezus wil ons ervan doordringen dat het onrecht wordt uitgebannen. Dat er gerechtigheid ontstaat; het thema dat we aan deze viering hebben meegegeven.

Amos leefde ongeveer 750 jaar voor Christus. Hij was een hardwerkende schapenfokker en vijgenkweker. En hij deed uitspraken waardoor hij één van de profeten is geworden.
Waar Amos tegen protesteert is de uitbuiting van de armen door niets ontziende rijken.
Deze hebben nergens anders oog voor dan voor zichzelf. Om maar niets tekort te komen eten ze juist alle jonge dieren, de meest kwetsbare, uit de kudde daarmee de toekomst zelfs ruïnerend met hun kortzichtigheid.

Jezus vertelt het verhaal van een rijk iemand die merkwaardig genoeg geen naam krijgt in het verhaal. Daartegenover staat de arme hongerige bedelaar Lazarus. Lazarus wordt volkomen genegeerd door de rijke. Nog geen korstje brood kan eraf.
Maar als beiden overleden zijn, zijn de rollen precies omgekeerd. Lazarus in de schoot van Abraham en de rijke in de onderwereld.
De rijke probeert nog wel Lazarus voor zijn karretje te spannen. Het gesprek loopt via Abraham. Want hoewel de rijke nu Lazarus nodig heeft is de afstand tussen die twee kennelijk nog steeds te groot om rechtstreeks met elkaar te praten. Eerst door hem water te laten brengen en als dat niet lukt Lazarus te vragen zijn nog levende familie te laten waarschuwen.Maar Abraham antwoordt: Zij hebben Mozes en de profeten waar ze naar kunnen luisteren. ( Berouw komt na de zonde zouden we kunnen zeggen.)

Hier op aarde zullen we ons moeten inspannen dat er hulp en aandacht komt voor de armen en de verdrukten, voor vervolgde en berooide mensen in de derde wereld, voor politieke vluchtelingen en gevangenen in mensonwaardige kooien en kelders.
Zijn we er klaar mee als we iets aan de collecte geven en denken zo ik heb het weer goed gedaan? Je op de borst kloppen dat je toch maar menslievend bent?
Toch wil Jezus ons doordringen dat het anders kan. En het kan ook anders.





Graag wil ik u het volgende verhaal vertellen:
Deze vakantie konden we een lang gekoesterde wens in vervulling laten gaan. We brachten een bezoek aan Taizé in Frankrijk. Voor velen een bekende plaats.
Daar bevindt zich een van oorsprong protestantse kloostergemeenschap gesticht in 1940 door Frère Roger. Aanvankelijk bedoeld om Joden te verbergen voor de Duitse bezetters. Maar aan het eind van de oorlog hielp hij ook Duitse krijgsgevangenen. Onbaatzuchtig zonder voorkeur. Zoals zijn moeder dat ook al deed na de eerste wereldoorlog.

Deze kloostergemeenschap groeide in ruim 65 jaar tot een oecumenische broederschap van zo'n 100 broeders waarvan 10 katholiek priester zijn. De leefregels van de gemeenschap staan geen bezit toe. Zelfs als ze een erfenis krijgen wordt die niet geaccepteerd en gaat het geld rechtstreeks naar de allerarmsten van de wereld. Zelf hebben ze geen bezit. De broeders worden ook uitgezonden naar de armste ontwikkelingslanden.Ze voorzien in hun onderhoud door een pottenbakkerij, een drukkerij en het maken van eenvoudige sieraden, en niet in de laatste plaats het ontvangen van tienduizenden jongeren per jaar. Het zijn vooral jongeren uit de gehele wereld die daar van een week tot meerdere maanden verblijven.
Zij discussiëren met elkaar, zitten in gespreksgroepen met de broeders, doen corvee werk en volgen de vieringen. De broeders vangen de jongeren op en helpen hen zichzelf te vinden en daarnaar ook te leven en te werken. Ze oriënteren zich op hun toekomst en wat in het leven van werkelijke waarde is.

Buiten de doordeweekse vieringen wordt iedere zaterdagavond de verrijzenis van Christus herdacht en is er iedere zondag een eucharistie viering. Wij hebben daar een vijftal vieringen meegemaakt. Er waren zo'n 5000 mensen, voornamelijk jongeren van 21 nationaliteiten. De vieringen zijn warm en met heel eenvoudige en aansprekende en inspirerende liederen. Je onthaast en de rust die daarvan uitgaat is niet te beschrijven. Het is hartverwarmend om te zien hoe daar een eenheid ontstaat waarbij alle verschillen wegvallen en waarbij tijdens een stilte van wel 10 minuten 5000 mensen volkomen stil kunnen zijn. Ik heb mogen ervaren dat er een diepe vrede over je neerdaalt. Waarbij ik dacht als het er in de hemel ook zo toegaat wat moet dat fantastisch zijn.
Zo kan het dus ook, dat alle verschillen wegvallen. Daar wordt recht gedaan.
De broeders zijn niet rijk maar vergeleken met de allerarmsten wel. Maar ze zien de kleine mensen staan en geven hun liefde en warmte.

Het is de bedoeling van God niet om tegenstellingen aan te scherpen. De rijken zijn niet per definitie slecht en de armen niet bij uitstek beter. Maar God komt op voor de armen en wil proberen om de rijken wakker te schudden, hun ogen te openen en te laten omzien naar de medemens. Geluk neemt niet toe naarmate je meer geld bezit.
Het komt meer aan om te delen met mensen die het minder hebben. Daar wordt je rijker van en gelukkiger. Er bestaat materiële rijkdom en geestelijke rijkdom.
Liefde, vriendschap en aandacht zijn niet in een geldwaarde uit te drukken.
Waar liefde en vriendschap is, daar is ook God.
Dat wij dat, zoals wij hier met elkaar verenigd zijn in dit huis, mogen ervaren.