1e Zondag Advent (2009)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 419 niet laden

"Doe vooral geen moeite," zei een vriend me. "Je hoeft ‘m echt niet te gaan zien." Hij bedoelde de pas uitgekomen film "2012". Misschien zie ik 'm nog wel een keer; vóór het jaar 2012 zal hij vast eens uitgezonden worden op TV.

Het blijft een geliefd onderwerp bij filmmakers en filmliefhebbers: het vergaan van de wereld, het einde van de tijd. Bijbelse ideeën over het einde der tijden hebben in de moderne tijd plaats moeten maken voor grofweg twee andere benaderingen: een wetenschappelijke en een die gebaseerd is op de fantasie van schrijvers en filmmakers. De wetenschappelijke stroming bestaat uit astronomen, die allerlei kometen op de aarde zien afkomen, en klimatologen, die ons ervoor waarschuwen dat als de mensheid blijft doorleven zoals ze nu doet, zij vreselijke rampen over zichzelf zal afroepen. Het smelten van het poolijs en de massale vissterfte nu weer in het Amazonegebeid zouden er de voortekenen van zijn.

Daarnaast zien we de auteurs en filmmakers die zich er - soms gebaseerd op deze wetenschappelijke inzichten - een eigen voorstelling van maken. Klimaatsveranderingen leiden dan tot overstromingen en een nieuwe ijstijd. De inslag van een meteoor veroorzaakt een enorme vloedgolf. En steeds zijn er dan een paar helden die dit overleven. Enzovoorts.

De wetenschappelijke en de fantasierijke benadering hebben een ding gemeen: beide presenteren ze een doemscenario. Er klinkt wel een waarschuwing, maar geen hoop in door. Het einde komt, voor iedereen, en het komt meedogenloos, als een blind noodlot.

Zo zou je ook de woorden van het evangelie kunnen opvatten. Er is immers sprake van een angstwekkend gebulder van de zee en tekenen aan de hemel. "Die dag zal komen over alle mensen, als een klapnet" [Lk 21,35]. Toch zou er vandaag voor gelovigen naar aanleiding van Jezus' woorden geen angst moeten zijn. Voor degenen die het vertrouwen hebben dat het einde komt door toedoen van God Zelf, is het evangelie dat we zojuist lazen zelfs een hoopvolle boodschap: "Jullie redding is dichtbij" [Lk 21,28]. En dat die dag komt over alle mensen, betekent dat je niet bang hoeft te zijn dat je vergeten wordt.

In plaats van een blind noodlot is er in het evangelie sprake van een Messiaanse persoon, zoals die ook al door de profeet Jeremia wordt aangekondigd [Jr 33,14v]. Hij zal rechtvaardig regeren en orde op zaken stellen. Wederom een hoopvolle boodschap, zeker als je ervaart dat problemen in je eigen leven en in onze wereld je boven het hoofd groeien. Je kunt aangaande zorgelijke ontwikkelingen in de wereld en in onze maatschappij ook je hoop stellen op iemand anders die zich als redder opwerpt: een dokter of iemand met paranormale gaven als het je gezondheid betreft of een politicus als het om maatschappelijke kwesties gaat. Hoop op God hoeft weliswaar niet uit te sluiten dat je vertrouwen hebt in jezelf en in andere mensen. Maar als we ons onkritisch en volledig afhankelijk maken van een mens, komen we gegarandeerd bedrogen uit [cf. Ps 146,3].

Wetenschappers, filmmakers, dokters, politici - ze nemen zo vanzelfsprekend een plaats in in ons leven. Tegelijkertijd wordt een gelovige visie op de toekomst steeds vreemder gevonden. Op de TV wordt het nogal eens gepresenteerd alsof je of gelovig bent of met beide benen op de grond staat. Echter, ons geloof is geen concurrent van de aardse werkelijkheid. Ons geloof is veeleer als een bril. Niet een roze bril, waardoor alles er opeens rooskleurig uit zou zien. Maar een bril waardoor we de werkelijkheid beter kunnen waarnemen. Sommigen hebben een sterke bril nodig om alles scherp en in de juiste proporties te kunnen zien. Anderen hebben aan een kleine correctie al genoeg om te leven op een manier die God welgevallig is [1Tes 4,1].

Wetenschap, creatieve fantasie, artsenij en politiek - ze vormen geen concurrenten van een gelovig leven. Deze en andere ingrediënten maken dat gelovigen samen met anderen kunnen meewerken (met God) aan de bouw van het nieuwe Jeruzalem: een wereld waar mensen in vrede samenleven op basis van eerlijkheid, rechtvaardigheid, en barmhartigheid [Jr 33,15v].

Maar, heb je daar per se geloof bij nodig? Wel, Jezus waarschuwt ons om niet afgestompt te raken door een roes van dronkenschap en door de zorgen van het leven [Lk 21,34]. Als ik om me heen kijk, zie ik zoveel mensen van goede wil die wel afgestompt zijn geraakt. Het onaangename, datgene waar we ons zorgen over maken, maakt dat we eerder uit het oog verliezen waar het uiteindelijk om gaat in dit leven. Voor we het weten worden we verblind door datgene wat kolossaal op onze deurmat staat: kredietkrisis, verandering van het klimaat, geweld, integratieproblemen, werkloosheid, ziekte. We kunnen er niet om heen, maar we kunnen er ook zo door in beslag genomen worden, dat we het bredere perspectief uit het oog verliezen, het perspectief dat Jezus ons ook vandaag weer aanreikt.

En daarnaast zijn er zovelen die afgestompt zijn geraakt doordat ze het leven zien als één groot feest. Zolang als het kan, leeft menigeen in een roes.

Als we de bril van ons geloof opzetten, zullen we verder kunnen kijken dan de dingen die zich direct aan ons opdringen. Door een gelovige houding leren we om steeds scherper waar te nemen hoe alles in elkaar zit en wat er aan de hand is. We ontdekken zo dat de Heer ons in onze situatie tegemoet komt - niet om de wereld te vernietigen, maar om ons te redden uit ons afgestompt zijn, onze bangheid en wanhoop. En daarbij voorkomt Hij dat we ook niet geheel opgaan in de aardse dingen die we als aangenaam ervaren.

Daarom is het goed om samen Eucharistie te vieren en dagelijks te bidden [Lk 21,36]. Want in verbondenheid met elkaar en met de Eeuwige groeien we in dat geloof dat ons alerter maakt en gelukkiger. Moge dat voor ons allen zo zijn. Amen.