1e zondag in de veertigdagentijd B - 2009

Zusters en broeders,

Een van de methodes die men in de Verenigde Staten al een paar keer uitgeprobeerd heeft om onverbeterlijke misdadigers weer op het rechte pad te krijgen, is ze de woestijn injagen. Een kleine groep gevangenen wordt met zo goed als geen voorraden en werktuigen ergens diep in de woestijn gedropt. Geen muren om hen heen en ook geen metershoge prikdraad, wel enkele gewapende bewakers, vooral om te verhinderen dat ze elkaar zouden uitmoorden. Weglopen zullen ze niet doen, ze zijn immers honderden kilometers van de bewoonde wereld verwijderd en kunnen geen kant uit. Het enige wat ze kunnen doen is proberen overleven, dus moeten ze de strijd aangaan met de woestijn - én vooral met zichzelf. Want willen ze overleven, dan moeten ze discipline aan de dag leggen, moeten ze zuinig omspringen met de voorraden, moeten ze proberen die voorraden aan te vullen met wat de barheid van de woestijn hun te bieden heeft, moeten ze de hitte overdag, en 's nachts de koude doorstaan. En ook en vooral: moeten ze leren leven met elkaars onhebbelijkheden, moeten ze verdragen dat anderen anders zijn en anders denken dan zijzelf. Ze kunnen niet anders, want alleen kunnen ze niet overleven. Ze moeten als groep denken en handelen, anders gaan ze er een voor een aan, als het ware opgevreten door de woestijn. Zes weken duurt zo'n woestijnervaring, en die eindigt bijna altijd ongelooflijk positief: na die zes weken zijn die zogenaamd hopeloze gevallen opnieuw mens geworden, echt mens.

Zes weken. Dat is precies de tijd die ook Jezus in de woestijn doorbracht om zich voor te bereiden op zijn taak: God verkondigen in woord en daad. Zes weken is ook de tijd die wij krijgen om betere christenen, dus betere mensen te worden. We hoeven daarvoor niet naar de woestijn, maar we bezinnen ons wel over onszelf, over onze relatie met God en met elkaar, met onze Kerk en met de wereld. We worden daarbij begeleid door Bijbelteksten die ons met onszelf confronteren. Zo horen we vandaag in de eerste lezing dat God zijn boog in de wolken zet, zijn kleurige boog die reikt van continent tot continent, zodat hij een cirkel wordt die alle volkeren omvat. De cirkel waarbinnen zijn schepping zich veilig kan voelen, de cirkel waarbinnen het Rijk Gods van tel is: het rijk van liefde, vrede en gerechtigheid. De cirkel die dus niet toevallig ons symbool is tijdens deze vasten.

Zusters en broeders, laten wij doorheen onze vasten, net als God, een boog spannen. Een boog om onszelf, om onze dromen en onze verlangens naar een betere wereld. Een boog waarbinnen we ons veilig geborgen weten in Gods hand. Maar ook een boog die de hele wereld omspant, die dus een cirkel wordt waarbinnen we als broers en zussen met elkaar willen leven. Dit jaar reikt onze boog naar Indië, meer specifiek naar een arme bevolkingsgroep in Centraal-Indië die zwaar wordt uitgebuit. We worden daarbij begeleid door Broederlijk Delen, en ook door zuster Jeanne Devos, die zich al jarenlang inzet voor Indische plattelandskinderen die in de steden als huispersoneel uitgebuit en vernederd worden. Ze doet dit met zoveel gloed en doorzetting dat ze al lang niet meer alleen in Vlaanderen en Indië een naam is als een klok. Nee, ze is een begrip geworden, en werd zelfs al voorgedragen voor de Nobelprijs van de vrede.

Zusters en broeders, laten we tijdens deze vasten Gods kleurige boog spannen om onszelf. Een boog waarbinnen we ons bezinnen over onszelf, over ons geloof dat misschien op een laag pitje brandt, over onze hoop die veel te gemakkelijk moedeloosheid wordt, over de liefde waarin we zo gemakkelijk tekortschieten. En laat onze boog ook over de wolken heen reiken naar mensen die wanhopig op zoek zijn naar gerechtigheid en vrede. Laat onze boog licht en kleur brengen in hun leven, en daardoor ook in ons eigen leven, want als we alleen maar naar onze eigen navel zitten staren, zullen we weinig kleur ontmoeten. Laten we dat doen: kleur brengen in ons eigen leven en in dat van anderen. Door ons in te zetten voor Gods eigen droom: een wereld waarin plaats is voor iedereen, een wereld van liefde, vrede en gerechtigheid. Amen.