Boe bis dich? (1997)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 198 niet laden

WAAR BEN JE?


Ik ben er niet geboren; men zag mij er aan voor "boer"; maar ik heb mijn schooltijd in Maastricht doorgebracht. We woonden in Heer. Een zomers uitstapje was de kersenwei van Bogman. We gingen er gulzig heen, mochten naar hartenlust plukken en keerden met diarree huiswaarts. Onderweg passeerden we aan de Oude Molenweg een wegkruis met de bede: "Heer, bescherm Heer." Tijdens de annexatie door Maastricht was het onze strijdkreet. Verderop richting Gronsveld stond een ander wegkruis. Thans ligt daar de Heeg. Het corpus was er van verdwenen. Iemand had met wit krijt op de zwarte kruisbalken geschreven: "Boe bis diech?", "Waar ben jij?".

HEILIGDOMSVAART

"Boe bis diech" is het motto van de heiligdomsvaart die vanaf 5 juni 10 dagen lang in Maastricht wordt gehouden. Afgelopen dinsdag vierden we het feest van Sint-Servaas. Reden genoeg om daarbij stil te staan, nu wij vieren hoe de apostelen Jezus verkondigden aan alle stammen en talen.
Christelijke missionarissen kwamen al vroeg met de Romeinse legers naar onze streken. In Keulen waren er al rond het jaar 200 en in Tongeren rond 350. Daar streek een Armeense bisschop neer, die werd aangesteld over de stam van de Tongeren, een kerkelijke en wereldlijke functie.

VERKONDIGER SERVAAS

Zijn oorspronkelijke naam was Serbatios en betekent "de gespaarde". We weten weinig over hem. De legende noemt hem familie van Jezus via de grootmoeder van Maria, en die verwantschap is nog te zien in het koningsportaal van de Sint Servaaskerk in Maastricht, dat kort na 1200 werd gebouwd op de resten van oudere kerken. Monulfus, de twaalfde bisschop van Maastricht bouwde in de zesde eeuw al een stenen kerk op zijn graf.
De faam van Servatius was wijd verbreid, vooral dankzij de wonderverhalen die de dichter Hendrik van Veldeke beschreef. Servatius werd aangeroepen tegen koorts en botziekten.
We weten weinig van hem. De legende zegt dat hij scheel was. Oude iconen beelden hem zo af, maar je weet natuurlijk nooit of dat aan de schilder ligt. Als het beeld niet klopt met de werkelijkheid, dan moet de werkelijkheid maar met het beeld overeenstemmen.
Wat we wel weten is, dat hij aan twee concilies deelnam. Dat van Sardica en Rimini. De jonge kerk worstelde met het formuleren van een theologie. Was Jezus met Kerstmis geboren, of bestond hij als goddelijke persoon al in de eeuwigheid? Kwam hij voort uit de Vader, of was hij er van meet af aan? En als hij van dezelfde goddelijke substantie was als de vader, hoe kan men dan volhouden dat er toch maar een God is? Servatius neemt krachtig stelling tegen de opvattingen van Arius. Maar intussen was hij door zijn jarenlange afwezigheid de controle over de Tongeren kwijt. Hij neemt de wijk naar Maastricht waarvan hij de eerste bisschop wordt. Daar sterft hij op 13 mei 384, op de datum die hij tevoren zou hebben aangekondigd.

SLEUTELFIGUUR

De schrijn waarin zijn gebeente bewaard wordt dateert uit 1165. Deze noodkist wordt om de zeven jaar plechtig door de stad gedragen al sinds 1391.
Servaas hoort tot de ijsheiligen, vandaar de spreuk "Voor nachtvorst ben je niet beschermd, totdat Servatius zich ontfermt."
Servaas wordt afgebeeld met een gedode draak aan zijn voeten. De draak stelt de veroordeelde leer van Arius voor. Ook zie je hem met een adelaar, die komt uit de legende dat tijdens een reis naar Rome een adelaar hem met de ene vleugel schaduw bood en met de andere koelte toewaaide. Maar het vaakst heeft hij een sleutel die hij in een visioen te Rome van Petrus zou hebben gekregen. Pausen gaven in die dagen graag relatiegeschenken in de vorm van zilveren sleutels waarin wat ijzervijlsel zou zijn verwerkt van de boeien van Petrus. Over Servaas bestaan veel legenden, er zijn veel conen, maar weinig psychologie, weinig verhalen over de mens; hoe hij was. Daarom vieren we vooral het feit zelf dat hij ons het christendom bracht.

GOD ZOEKEN

De heiligdomsvaart stelt vooral de vraag hoe wij dit erfgoed naar het volgende millennium kunnen doorgeven. "Boe bis diech?" Dat is de vraag naar menselijkheid. Een mens zoekt een mens in deze verzakelijkte en op eigenbelang gerichte maatschappij. De vraag naar een mens die je in de ogen ziet en in wie je je eigen lot weerspiegeld ziet, in wie je vol eerbied een beeld van God ontwaart.
"Boe bis diech?" dat is ook de vraag van de zoekende gelovige. Waar is God te vinden? We zijn gericht op nut en doelmatigheid, op groei en prestatie en zo weinig op dankbaarheid, op genieten, en verwondering, zodat de mystiek ver te zoeken is.
"Boe bis diech?" dat is ook de vraag die je God kunt horen stellen op zoek naar mensen die zijn liefdesverhaal willen doorgeven aan hun kinderen.

MISSIONARIS ZONDER OOR

Beste kinderen, het is Pinksteren. We vieren het feest van Jezus' vrienden, die alles wat Jezus had verteld en gedaan, verder gingen vertellen in alle talen van de wereld. Daarom is Pinksteren ook het feest voor de missionarissen. Missionarissen zijn priesters, zusters of broeders of andere gewone mensen, die naar verre landen gaan om arme mensen te helpen en met ze te praten over Jezus. Na enkele jaren komen ze af en toe een half jaar terug naar Nederland om uit te rusten. Vroeger gingen ze dan elke zondag in kerken preken en de scholen langs. Dat was wel spannend want missionarissen hadden spannende verhalen. Ik weet nog eentje die een oor af had. De dokter had hem een plastic oor gegeven. En als ie preekte dan nam hij dat soms van zijn hoofd om het goed te laten zien. Ik verbeeldde mij dat een krokodil dat gedaan had, maar ik durfde het niet te vragen uit angst voor allerlei bloedige details. Een andere missionaris zette een emmer water op zijn hoofd en liep daarmee door de kerk om te laten zien hoe zijn vrouwelijke parochianen rondliepen, allemaal spannende dingen die de pastoor nooit deed. Dat was wel leuk, maar voor de missionarissen was het niet leuk. Hadden ze even vakantie, moesten ze overal gaan preken! Ja, ze mòèsten wel, want ze hadden het geld van de collecte hard nodig voor hun verzekering, voor eten en drinken, voor cursussen en een cadeautje om mee te nemen naar de missie. Nou hoeft dat niet meer. De missionarissen kunnen fijn uitrusten als ze hier zijn, want met Pinksteren collecteren we voor hun vakantie bij ons. Fijn voor hen, jammer voor ons want nu missen we de spannende verhalen