Laten we elkander liefhebben (1 Joh. 4,7)

Bij de terugblik ‘s avonds op de voorbije dag merken we meestal dat er meer bezorgde berichten in de media te horen en te lezen waren dan vreugdevolle. Je hoort over ongevallen, over Covid en de weerslag op het mentaal welzijn, over corruptie, over internationale spanningen...

Ja, op het eind van de dag zou het leven ons moeten vragen: Weet je zeker dat je deze wijzigingen wil opslaan? (Een bedenking van de geluksvogel).

En toch zijn in de dag die voorbij is, alweer zoveel goede dingen gebeurd. In een gesprek met de Dalai Lama zei Jerome Kagan, kinderpsycholoog “dat er tegenover elke daad van wreedheid honderden kleine daden van vriendelijkheid en verbinding staan.”

We hopen dat de wil tot opbouw groter is dan deze tot afbraak. Wij geloven dat liefde hierbij een grote rol heeft.

Een hoge waarde

Liefde, toch wel een van de meest gebruikte woorden en bezongen waarden. In enquêtes naar waarden scoort de liefde hoog. Het woord heeft vele betekenissen. Haal er het woordenboek bij of tik al eens in op Wikipedia.

Liefde: gaarne zien; jezelf, de anderen, zowel degene die je ziet in je omgeving als zij die ver weg zijn. Maar kan je wel elkeens vriend zijn? Liefde zelfs voor een vijand. Lukt dit? God gaarne zien, maar nog niemand heeft God ooit gezien, tenzij Jezus, zegt Johannes (Joh. 1,18).

Ik zie je gaarne en ik wil voor jou het beste. Het Italiaans heeft hiervoor twee uitdrukkingen; Ti amo, ti voglio bene. Liefde hoopt op wederkerigheid en liefde promoveert.

Op deze zesde paaszondag sluiten twee lezingen nauw bij elkaar aan. Ze komen uit het gedachtengoed van Johannes of uit kringen rondom hem. Het gaat in het evangelie over de afscheidsrede van Jezus. De tweede lezing komt uit de eerste brief van Johannes. Tel het aantal keren dat liefhebben en liefde erin worden vernoemd. Je komt dicht bij twintig vermeldingen.

Deus Caritas est

De belangrijkste zin is deze die een band legt tussen God en liefde. Het is de markante zin: “God is liefde. Deus Caritas est.” In de teksten van het Oude testament is Jahweh de soevereine, de enige, de gans andere, die toch naar de mens is gericht, hem nabij wil zijn, die de trekken heeft van een moeder, die haar kind draagt en troost, een God, die herder is en zorg draagt voor wie is verdwaald en gewond. In de Bijbel horen we de stem van God, die ons langs het bijbels volk van Israël en in Jezus Christus naderbij is gekomen.

God is liefde”, dit is een ongewone uitspraak en zou onder alle religies eigen zijn aan de Bijbelse. In het evangelie heeft Jezus gezegd dat God waarheid, geest en licht is. In het gesprek met Nicodemus zei hij: “Zozeer immers heeft God de wereld liefgehad dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven opdat al wie in Hem gelooft niet verloren zal gaan maar eeuwig leven zal hebben” (Joh. 3, 16).

De schrijver van de eerste brief van Johannes heeft deze uitspraak voor ogen, wanneer hij schrijft: “En de liefde die God is heeft zich onder ons geopenbaard doordat hij zijn enige Zoon in de wereld gezonden heeft om ons het leven te brengen” (1 Joh. 4,9). Jezus handelt in het evangelie niet als een supermens, die vrij zou zijn van en beschut tegen gevaren en tegenslag. Hij aanvaardt het verloop van de natuur en verzet zich niet wanneer de tegenstanders hem kruisigen. Het is alsof God zwak is geworden en niet tussenkomt om de dood van Jezus te verhinderen. God eerbiedigt de loop der dingen en het werk van mensen. Tijdens de pandemie, veroorzaakt door Covid en bij de vele vormen van lijden wordt de vraag gesteld naar Gods tussenkomst. De God waar Jezus over spreekt is een God die met zijn zoon begaan is. Hij rekent op onze liefde en solidariteit om gerechtigheid te scheppen.

 

Zoals ik u heb liefgehad

Jezus heeft deze liefde getoond en beleefd. Hij is de goede herder die zijn leven geeft. “Ik ben gekomen opdat zij leven zouden hebben en wel in overvloed” (Joh. 10,11). De werken die hij verricht tonen deze zorg en liefde. Hij deelde in de vreugde van mensen op hun huwelijksfeest en merkte een nood op wanneer de wijn opgeraakt (Joh. 2,3-5). Hij treedt in gesprek met een Samaritaanse en zorgt voor een bron van levend water. Hij geneest een blinde en een lamme. Hij spijzigt een grote menigte. Hij drukte zijn liefde uit wanneer hij als een slaaf de voeten van zijn leerlingen wast. In zijn afscheidsrede spreekt hij uitdrukkelijk over de liefde van zijn Vader en drukt híj zijn leerlingen op het hart om in zijn liefde te blijven en om te doen wat hij hen heeft voorgedaan: “Zoals de Vader Mij heel liefgehad, zo heb ook Ik u liefgehad” (Joh. 15,9). Jezus is Gods liefde zichtbaar en zo zet hij ons op weg hem daarin te volgen.

Er zijn veel mensen die weinig of geen liefde ervaren, mensen die van bij hun geboorte miskend zijn, mensen die getroffen zijn door oorlogen, die op de vlucht zijn, die in armoede leven.

Een beschaving van liefde

Vanuit de beweging van God naar ons toe zijn we geroepen om God te beminnen en mensen in liefde te verbinden. Wij zijn aan zet om mee te werken aan een beschaving van liefde. “De boodschap, door Jezus gebracht, situeert zich in de tijd en is verbonden met een concrete persoon. Christenen zullen als kinderen van eenzelfde Vader en als broeders en zusters Jezus navolgen in zijn liefde tot de mensen en tot God” (ICLZ).

Bij zijn benoeming tot pastoor zei de vicaris-generaal tot Jean Marie Vianney: “Jij komt in Ars op een plek, waar weinig liefde is. Je zal ze daar moeten opwekken. Il y a peu d’amour de Dieu dans cette paroisse, vous l’y mettrez."

Mensen gedreven door de liefde van God hebben gemeenschappen opgericht en dragen zorg voor gekwetste mensen.

Choisir d’aimer, onder deze titel heeft de gemeenschap het boek uitgegeven over haar stichter Frère Roger. Kiezen om te beminnen, hiermee werd het leven van broeder Roger samengevat. In de Onvoltooide brief van 2005 schreef hij:

“Ik laat jullie vrede na; mijn vrede geef ik jullie.” (Joh. 14,27). Het is allereerst een innerlijke vrede, een vrede van het hart. Die vrede helpt ons om met een hoopvolle blik naar deze wereld te kijken, zelfs al wordt die zo vaak verscheurd door geweld en conflicten. De vrede die God ons geeft, is ook een instrument waarmee wij, in alle bescheidenheid, kunnen bijdragen aan het bevorderen van vrede op plaatsen waar die wordt bedreigd. Wereldvrede is dringend noodzakelijk om het lijden te verlichten, in het bijzonder opdat de kinderen van vandaag en morgen niet meer in angst en onzekerheid hoeven te leven.

Johannes beschrijft in zijn evangelie, vanuit een plotseling helder aanvoelen, in drie woorden wie God is: “God is liefde”  (1 Joh. 4,8). Als wij slechts deze drie woorden zouden begrijpen, zou ons dat al heel ver brengen.

Wat is het dat ons raakt in deze woorden? Dat is de zekerheid die eruit oplicht: God heeft Christus niet naar de wereld gezonden om wie dan ook te veroordelen, maar opdat ieder mens zich bemind weet en de weg naar gemeenschap met God kan vinden. Maar waarom worden sommigen gegrepen door de verwondering over deze liefde en weten zij zich bemind of zelfs vervuld, en hebben anderen de indruk dat ze tekortkomen? Als iedereen het maar zou begrijpen: God vergezelt ons tot in onze diepste eenzaamheid. Hij zegt tot ieder mens: “Jij bent kostbaar in mijn ogen en waardevol; Ik houd van je.”(Jes. 43,4). Ja, God kan niet anders dan zijn liefde geven, dat is de samenvatting van heel het evangelie.

Moederdag

Dank voor de tekenen van liefde, die we rondom ons ervaren en die we kunnen doorgeven. Het is vandaag moederdag. Dank voor de liefde van vaders en moeders voor hun kinderen.

.

Dit jaar waren kinderen betrokken in de kruisweg op het sint-Pietersplein in Rome Bij de vierde statie, waar Jezus op zijn kruisweg zijn moeder ontmoet, lazen ze deze tekst:

 Quando penso a mia mamma, vedo il suo volto gentile, sento il calore dei suoi abbracci e mi rendo conto di tutto il suo amore per me.

Lei mi accompagna dappertutto, agli allenamenti di calcio, al corso di inglese e al catechismo la domenica mattina.

La sera, anche se è stanca, mi aiuta mentre faccio i compiti; e quando di notte ho degli incubi, si mette accanto a me, mi tranquillizza e aspetta che mi addormenti di nuovo.

Se ho un problema, un dubbio, o semplicemente dei brutti pensieri, lei è sempre disponibile ad ascoltarmi con il suo sorriso.

E nei momenti più brutti, non ho bisogno di dire parole, basta uno sguardo, lei capisce subito e mi aiuta a superare ogni sofferenza.

“Wanneer ik aan moeder denk, dan zie ik haar lief gelaat. Ik voel de warmte van haar liefkozingen en ik geef me rekenschap van haar liefde voor mij.

Ze gaat overal met mij mee, naar de training bij de voetbal, naar de les Engels en de zondagvoormiddag naar de catechese.

En ’s avonds, zelfs als ze moe is, helpt ze mij wanneer ik mijn schooltaken doe, en ’s nachts bij nachtmerries is ze bij mij, ze stelt me gerust en wacht tot ik opnieuw inslaap.

Als ik een probleem heb; ais ik twijfel, of gewoonweg kwade gedachten heb, staat ze steeds klaar om naar mij te luisteren met haar glimlach.

En bij zeer moeilijke momenten, moet ik niet veel zeggen. Een blik volstaat en zij begrijpt onmiddellijk en helpt mij om het lijden te boven te komen.”

Liefde schept vreugde en vrede. Danken we de Heer waar we mooie tekenen van liefde zien en vragen we aan God om deze te zegenen.