Veertiende zondag door het jaar (2000)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 201 niet laden

Horen, zien en zwijgen, we kennen allemaal wel dat gezegde en heel dikwijls is het een zeer verstandig advies, maar niet altijd. Bij wat we horen en zien mag niet altijd gezwegen worden. Er zijn situaties dat we zouden moeten reageren en toch maar zwijgen, dat is immers veel gemakkelijker, het bespaart je een hoop narigheid. Want als je voor je mening uitkomt, loop je het risico dat men je een uitslover vindt, een aansteller, wat verbeeld je je wel. Dan kan het gebeuren men je belachelijk maakt, je het leven zuur maakt.
Nee, horen, zien en zwijgen is veel veiliger. Maar voor je het weet hoor je dan bij die zogenaamde zwijgende meerderheid, die veelheid van mensen die het helemaal niet eens zijn met bepaalde ontwikkelingen in de samenleving of in de kerk, met dingen die gedaan worden, gezegd worden door mensen in de omgeving maar die toch hun mond maar houden en zich niet uitspreken, bang als ze zijn voor onaangename gevolgen.
Horen, zien en zwijgen, die houding neemt men ook vaak aan, als het gaat over zaken waar men geen raad mee weet, waar men geen inzicht in heeft, die men niet begrijpt maar de moed niet heeft om zich in de materie te verdiepen. En ook dan is het maar het veiligste te zwijgen, maar soms ben je eigenlijk aan jezelf verplicht om wel serieus over dingen na te denken en je een mening te vormen.
Horen, zien en zwijgen, gelukkig zijn er ook mensen die wel de moed hebben om hun stem te verheffen als de dingen horen of zien die in hun ogen niet goed zijn. Die mensen zijn van levensbelang in elke samenleving. Zij zijn het die een gemeenschap op de goede weg houden en steeds de juiste weg naar de toekomst wijzen.
Dat zijn profeten, ook wel zieners genoemd, mensen met een visie. Profeten worden vaak gezien als toekomstvoorspellers, mensen die toekomstige dingen voorzien en voorzeggen. Maar dat is slechts voor een heel klein gedeelte het geval. Een profeet ziet dat iets de verkeerde kant op gaat, hij waarschuwt: als je zo doorgaat, gebeuren er ongelukken. En soms is het heel eenvoudig zoiets te voorspellen. Maar het gaat niet om dat voorspellen, het gaat om de juistheid of onjuistheid van inzichten en handelswijzen.
Profeten zien hoe het zou moeten zijn in een samenleving, ze spreken hun idealen uit, sommigen vinden het prachtig, anderen vinden het overdreven of ergerlijk. Profeten leveren kritiek op degenen die tegen hun idealen ingaan en omdat ze vaak hun vinger op zere plekken leggen, omdat ze vaak op lange tenen trappen van mensen die hun eigen gang willen gaan, krijgen ze volop te maken met onbegrip en tegenwerking. Profeten zijn heel lastige mensen, voor hun omgeving maar ook voor zichzelf.
Jezus was zo'n profeet. Hij bracht een boodschap, een boodschap van liefde, van zorg voor de medemens, een boodschap van oprechtheid en waarachtigheid en velen vonden het prachtig: ze voelden zich aangesproken. Anderen vonden hem maar een verwaande kwast, wat verbeelde hij zich wel?
Hij kwam in conflict met de joodse overheid, omdat die meer waarde hechtte aan de letter van de wet dan aan het welzijn van de mensen, zijn kritiek op hun houding was ongezouten. Geen wonder dat hij uit de weg geruimd moest worden, Nee, profeet zijn is beslist geen lolletje.
Profeten van alle tijden hebben onbegrip en tegenwerking ontmoet. Profetische mensen die zich uitspraken op het gebied van arbeidersrechten, over de milieuvervuiling, over schendingen van mensenrechten, over vrede en ontwapening, over ontwikkelingen in de kerk, ze hebben praktisch allemaal ervaren, vaak aan den lijve, dat ze een zware taak op zich genomen hadden, soms zelfs te zwaar.
Horen, zien en zwijgen is meestal veel gemakkelijker, ook voor ons. En toch, als wij echt Jezus' volgelingen willen zijn, als wij echt in zijn boodschap geloven, hem echt serieus nemen, als we zijn weg willen gaan van waarachtigheid, van dienstbaarheid, dan mogen ook wij niet altijd zwijgen als we zien of horen hoe in onze samenleving mensen in de knel komen, hoe men vaak negatief spreekt over minderheden, hoe men zorg voor de kleine verwaarloost. Dan moeten we onszelf niet toestaan bij die zwijgende meerderheid te horen. Maar hebben wij de moed en de kracht om dat op te brengen?