De roze kleur van Fra Angelico

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 233 niet laden
Het is mooi, heel mooi. Fra Angelico, de engelachtige broeder, heeft een kunstwerk geproduceerd dat teder is, idyllisch zacht van tint. Het moet voor mijn part uit geen enkel museum worden verwijderd. Het behoort tot de grote werken. Je moet een beetje een heilige ziel hebben om zoiets te maken. En toch, de echte ‘engelsche' groetenis zoals men vroeger zegde, heeft die onvleselijke zachtheid niet. Het is veel vleselijker, veel sterker en vooral veel menselijker. Maar ja, wat doet een mens die schilderen wil als hij moet uitbeelden, dat God daarmee te maken heeft? Als hij wil tonen, dat hier iets gebeurt wat niet zomaar van Jozef en Maria is? Als hij wil zeggen met een penseel en met kleuren, dat de engel zo belangrijk is?

Want de engel is belangrijk. Hij zegt, dat hier iets gebeurt wat geen mens kan zeggen of tekenen, omdat het van de overkant komt. En daarop breken onze woorden, daarop breekt onze taal. Het gaat ons te boven.

Wij zijn verklaarbaar door onze herkomst, door vader en moeder, door onze erfelijkheid. Wij lachen, wij stappen, wij slapen, wij eten zoals vader en moeder het deden. Wij zijn de vrucht van hun schoot de vrucht van hun drift, de vrucht van hun droom. Wij zijn allemaal kinderen van. Wij zijn niet verwekt op vraag van een engel. Wij komen niet van elders. Daarom passen wij zo goed bij mensen en bij alles wat menselijk is.

Mag Jezus daarop een uitzondering zijn? Mag de engel ons zeggen, dat God de hand heeft in deze geboorte, dat God Zijn hand legt op dit kind? Het is niet zomaar een mensenkind, niet zomaar nummer zoveel op de grote lijst van mensennamen. Het is een kind met een zending, met een roeping. Hij is niet verklaarbaar door zijn ouders. Je weet wel: zoveel heeft hij van moeder en zoveel van vader. Nee, hij is van andere makelij, geen kopij van anderen, van ouders. Hij is een Gods-mens, een Gods-geschenk.

Hij zal daarom ook niet de wegen gaan van Jozef en Maria. Hij zal niet leven volgens hun project. Hij zal gehoorzamen aan een andere stem. En Maria en Jozef zullen dat ook moeten leren: het kind is niet van hen, het behoort hun niet toe.

Het is een kind van de engel, geboren op een woord, geboren op aanvraag: mag Ik door u iets tonen en iets geven van mezelf?

Maria en Jozef hebben daarop JA gezegd. Dat is gehoorzaam zijn vanuit het besef, dat het grootste niet ons eigen maaksel is maar dat het grootste is het leven te beamen als een geschenk. Ingaan op de engel is niet banaal. Daarvoor moet je van groten huize zijn, van het huis van David bij voorbeeld. Van een geslacht dat nooit vervallen adel mag worden omdat God het daarin gezien heeft.

Dat wilde Fra Angelico schilderen. Ik geloof, dat hij het op zijn knieën heeft gedaan! En voor hem was de kleur van de engel roze. Ik zou het in het wit hebben gedaan. Maar ja, met wit heb je nog geen doek. Bovendien, ik kan niet schilderen. Zodus.

Ik zou dan maar best leren van Jozef en Maria, dat er hier geen woorden en geen kleuren voor bestaan. Je kan alleen maar groot worden op de knieën en JA zeggen voor het geheim dat groter is dan al onze vele woorden.

De moderne mens staat veraf van deze verhalen. Hij is, gelukkig, wat minder primitief en wat meer ontwikkeld. Misschien kan hij ook leren op een ontwikkelde manier te geloven in een keuze voor een soort bewuste naïviteit?

Het zou ons goed doen.