Stilte (2002) 1

Schrik niet als het zo meteen hier even stil is. U bent gewaarschuwd en dat is nodig ook, want misschien weet u niet eens meer wat stilte is. Het is de afwezigheid van geluid of in elk geval van lawaai. Nauwelijks nog ergens te vinden. Staan we in de lift dan zevert er nog altijd een strijkje uit de speakers, zijn er nog 5 wachtenden vóór dan wordt intussen Für Elise elektronisch door de telefoondraad geperst, denkt u rustig inkopen te gaan doen dan toetert er een zacht trompetje uit het plafond, onderbroken door de dagaanbiedingen. Dus naar huis en ramen en deuren dicht. Laat de TV en de radio maar even uit, want ook vandaar worden we elk moment bestormd met we wat allemaal zouden moeten kopen, wat we allemaal zouden moeten doen of laten en de ene presentator schreeuwt nog harder dan de andere. Dan slaan we rustig een krantje of tijdschrift open. Het is al niet anders: Het geluidloze lawaai van reclame, van uitgestalde meningen en gebeurtenissen schreeuwt ons tegemoet.

Nee, echte stilte is een zeldzaam artikel en toch onmisbaar om bij jezelf thuis te komen, onmisbaar om er toe te kunnen komen te doen wat je zelf graag wil, te kopen wat echt nodig is, de eigen beperkingen en grenzen te beseffen en dus eens uit te komen bij eigen oorsprong en bestemming. Geleerden zijn het er al lang over eens dat een gezond maatschappelijk en persoonlijk leven vraagt om rust en stilte. Natuurlijk is er nog heel wat meer nodig voor een evenwichtig leven, maar waar elke stilte ontbreekt daar is een gat ontstaan in ons leven. Ons gezamenlijk en persoonlijk leven wordt bijeen gehouden door een netwerk van waarden. Waar zo’n waarde ontbreekt valt er een gat. Daar vallen mensen doorheen, daar vallen slachtoffers. Het zijn de mensen die slechts gedreven worden door wat anderen graag zouden zien dat ze doen of laten, wat ze kopen, waarheen en wanneer ze op vakantie moeten. Ze zijn niet meer in staat zelf iets te willen en leiden niet meer het leven dat ze zelf zouden willen.

Al in het begin van de Bijbel vinden we beschreven dat er op Adam en Eva wordt ingepraat, reclame voor iets wat een ramp voor hen werd. Ze worden ertoe overgehaald om de grenzen die aan hun leven waren gesteld te overschrijden en zichzelf tot God te maken. In het evangelie wordt op Jezus ingepraat om Hem over te halen allerlei grenzen van macht en bezit te doorbreken. Totdat de rust en stilte die Hij zocht weer intreedt en zich kan concentreren op zijn ware levensopdracht.

We zijn de 40-Dagentijd ingegaan, de tijd waarin we ons voorbereiden op Pasen, opdat met Pasen Jezus Christus’ verrijzenis kan worden gevierd, zijn heropstanding in ons leven, misschien nog wel heropstanding in het hele maatschappelijk leven. Het wil een tijd zijn van rust en bezinning, maar waar dat ontbreekt daar moet dat eerst maar eens gerepareerd worden, dat netwerk van waarden moet op die plaats worden “geboet”, zo luidt de vakterm voor het repareren van een net. In de stilte die men vroeger vond kwamen mensen tot het bewustzijn dat het goed is ook grenzen te stellen aan eten en drinken. Zo werd deze “tijd van boeten” ook tijd van vasten.

In dit weekend wordt ons de eerste waarde voorgehouden die tegelijk voorwaarde is om te kunnen komen tot algehele reparatie van ons eigen netwerk van waarden: Laat het eens even stil zijn, kom eens even tot rust, zet radio en TV eens uit, laat dat reclameblad even dicht, ga er bij zitten en denk na over wat werkelijk belangrijk is om vandaag te doen, voor jezelf en voor een ander. Er valt nog heel wat meer te repareren; we hebben nog enkele weken tegoed. We kunnen eens kunnen beginnen met b.v. een lawaailoze zondag, één keer per jaar zou al heel apart zijn.