Een goede (sport)Geest - jubileum 50 jaar sportclubs (1999)

Was het Wim Sonneveld of Henk Elsink die deze zo ongeveer vertelde? Er staat een man langs het voetbalveld: Verburch is aan de bal; roept de man, haal hem onderuit, goed zo laat hem op z'n gezicht gaan. Even later is de tegenpartij aan de bal, roept dezelfde man, pak hem, sla z'n tanden uit z'n gezicht. Vraagt een supporter van Verbuch: "zeg voor wie ben jij eigenlijk?" "Ik, voor niemand, ik ben tandarts!".
Het is al een heel oude, en alle voetballiefhebbers zullen hem in de loop van de jaren al in veel variaties gehoord hebben. Waarom ik er aan dacht, dat is, dat allerlei mensen met even zovele verwachtingen bij een sportveld kunnen staan. De een komt naar zoon of dochter kijken, de volgende wil gewoon een leuk partijtje zien, weer een ander is helemaal in mineur als Verburch verliest.

Met handbal en andere takken van sport is het niet veel anders. Je hebt fanatieke supporters, je hebt gelegenheidssupporters, je hebt mensen die voor hun club door het vuur gaan enzovoort. Datzelfde geldt op een andere manier natuurlijk ook voor de spelers in het veld, ook daar zijn allerlei gradaties van betrokkenheid en inzet, van talent en karakter.

Gisteren heb ik op m'n gemak de tentoonstelling bekeken met de vele schitterende foto's en ik dacht, wat goed, dat ze 50 jaar geleden Verburch Voetbal en Handbal hebben opgericht. Wat goed van al die spelers, bestuurders, vrijwilligers, helpers en supporters. In de jaren vóór 1949 hadden ze al gemerkt dat sport een goed middel is om leuk bezig te zijn, om je lijf gezond te houden, om te werken aan teamgeest, om de behoefte aan competitie te kanaliseren. Sport verbroedert, verzustert, sport bouwt een gemeenschap mee op.

Maar ja, laatst maakte iemand de opmerking: Ik geen sport, daar komen alleen maar relletjes van, moet je kijken op de TV, bij al die sportwedstrijden, er vallen zelfs doden. Miljoenen schade in Rotterdam en overal. Voor mij hoeft dat niet meer. Laten ze alle sport afschaffen dan ben je ook die relletjes kwijt.

U begrijpt dat ik daarmee ook aan een andere kreet van deze dagen moest denken. Geloof, daar komt alleen maar oorlog van, moet je kijken naar Ierland, ze slaan elkaar het hoofd in. Ze moesten alle geloven afschaffen, dan komt er vrede op aarde.

Geloof en sport, ze lijken op elkaar.

Natuurlijk, de eerste opmerking is net zo irreëel als de tweede, net zo onvolledig en kortzichtig. Maar we moeten eerlijk zijn, sport verbroedert maar verloedert ook. Echte gelovigen zijn bewonderenswaardig, maar slechte gelovigen beklagenswaardig. Geloof verrijkt, maar vaak bezwijkt het ook voor minder verheven idealen.

Raken we daarmee niet de kern van ons menszijn? Hoe komt het dat zoveel mooie dingen, als geloof, sport, kunst en cultuur, vaderlandsliefde en zoveel andere waardevolle bouwstoffen voor de samenleving, zo vaak in het tegendeel worden gekeerd?

Het gaat om de Geest!

Kom heilige Geest!
Kom Geest die zacht maakt wat is verstard!
Kom Geest die mild maakt wat is verhard!
Kom, Vrede in de strijd!

Alles wat goed is, is ook kwetsbaar. Saamhorigheid in een dorp als Poeldijk is een heel groot goed, een saamhorigheid, die nog een stuk verder gaat dan verdraagzaamheid, saamhorigheid, waarin ieder probeert de samenleving op te bouwen omdat je samenhoort, bij elkaar hoort. Saamhorigheid is een groot goed en dus kwetsbaar. Het tegendeel is partijbelang; het afzetten tegen elkaar. Dat verdeelt en maakt dat een gemeenschap uit elkaar valt.

Saamhorigheid en teamgeest, weten dat je elkaar nodig hebt, dat samenwerking synergie betekent. Het geheel is meer dan de som van de afzonderlijke delen. We spreken tegenwoordig vaak van een win-win situatie. Dat lijkt in de sport een contradictie, een onmogelijkheid, maar echte sport is altijd win-win, zelfs als je verliest in doelpunten, want niet de goals bepalen de score, maar het samenzijn, de ontspanning, de onderlinge waardering.

Een echte win-win situatie in de sport maakt dat je elkaar daarna ook ontmoet, dat je geïnteresseerd raakt in die ander. Hetzelfde geldt voor het geloof. Echte oecumene is een win-win situatie, is synergie, je verrijkt elkaar. De tijd komt dat geloof en sport, cultuur en vaderlandsliefde, school en gezin, bedrijf en club de handen ineen slaan. Dat zal echte synergie zijn, echte winst.

Maar daarvoor is de goede Geest nodig. Degene die hierin meester is, is Jezus. Zelfs de dood wordt voor Hem een win-situatie, het lijden wordt iets om te overwinnen, elke tegenslag iets om door te groeien. En die mentaliteit, die Geest heeft Hij beloofd aan ieder die Hem daarom vraagt. Wie zich in zijn leven en persoon verdiept, wie zijn aanwezigheid beleeft hier in deze samenkomst en in gebed, zal de Geest ontvangen. Hier samenkomen is net als andere bijeenkomsten of dat nu gaat om sport of kaarten, ook in het bedrijf en vooral ook in de gezinnen. Je moet het bijhouden, je moet alert blijven op wat waardevol en dus kwetsbaar is. We moeten blijven vragen om de Geest, want het is de Geest die bepaalt of ons samenzijn vruchtbaar en opbouwend is.

Als we voor iedere opvallend goede preek zouden klappen, dan zouden pastoors waarschijnlijk steeds beter gaan preken. Als we alleen voor sportieve doelpunten en sportief gedrag juichen, worden spelers steeds sportiever, als we de geest bewaken dan komen we vooruit.

We kijken in dankbaarheid terug naar vijftig jaar sportiviteit, waarin die goede sport-Geest duidelijk aanwezig is geweest. We vragen Gods Geest om in ons door te gaan, door te blijven werken met zijn liefdesvuur, met zijn opbouwende kracht. Niet alleen voor de sport, maar ook voor ons Kerk-zijn, voor ons persoonlijke geloof en de oecumene, voor onze gezinnen en scholen, voor onze bedrijven en verenigingen, voor heel onze gemeenschap.

We sluiten af met het oude gebed tot de heilige Geest, een oud gebed dat aan waarde nog niets heeft verloren:

Kom heilige Geest,
vervul hoofd en hart van allen die geloven
en ontsteek ook in ons het vuur van uw liefde.

Heer, zend uw Geest uit en alles zal herschapen worden;
EN GIJ ZULT HET AANSCHIJN VAN DE AARDE VERNIEUWEN.

God Gij hebt de harten van de gelovigen
door de verlichting van de heilige Geest onderwezen,
geef ons door die heilige Geest echte liefde en wijsheid,
dan zal uw vreugde altijd in ons hart zijn.
Door Christus onze Heer. Amen.