Adem in ons, heilige Geest

 

Twee pinksterverhalen. Bij Johannes komt de Geest van Jezus op Pasen over de apostelen. Bij Lukas is het de vijftigste dag. Beide verhalen brengen vreugde, zoals de duizenden verhalen die er opvolgen. Overal zijn er mannen en vrouwen, die, bezield en begeesterd na een ontmoeting en een ervaring, Gods Geest in en door hen laten werken. Hij toont zijn schoonste vruchten in de heiligen.

God is geen afzijdige God, opgesloten en afgeschermd. Van Hem gaat een kracht uit. Een kracht die ons kan doen huiveren en een kracht die leven geeft (ps. 104). In het Oude Testament is God werkzaam door de zachte bries of een stevige wind, door profeten, door zijn woord, door zijn wijsheid. Hij is de nabije God in Jezus, op wie Gods Geest rustte. Hij is nabij wanneer zijn Geest vele mensen bereikt, hopelijk allen.

In de geloofsbelijdenis drukt de christen zijn eerbied en dank uit voor de Geest, die Heer is en het Leven geeft. Wij belijden zijn verbondenheid in de ene God met de Vader en met Jezus. Hij is de band van liefde tussen de Vader en de Zoon. Hij verbindt ons met God en met elkaar.

Het waaien van de Geest lijkt het ene jaar krachtiger dan het andere. Er liggen nog verdorde beenderen en er gebeuren dingen in kerk en wereld, die niet het werk van de Geest zijn.

Johannes XXIII bad voor een nieuw pinksterfeest. Hij droeg bij dat dit waaien mogelijk zou worden en dat de Geest langs Vaticanum II de frisheid van het evangelie zou tonen. Hij was een goede herder, voelde zich verbonden met elke mens van goede wil. Hij trad in dialoog met andere confessies en ging naar gevangenen en zieken. Hij herleeft in de paus uit Buenos Aires, die zich inspireert op Franciscus van Assisi. Deze zeer toegankelijke paus straalt vreugde uit. Hij praat de machtigen niet naar de mond. Hij richt zijn blik tot aan de periferie. Gods Geest gaat naar allen.

Bij het pinksterfeest van 2013 schreef een dame uit Göttingen: “Ich wünsche ein schönes Pfingstfest. Unsere Kirche braucht den Hl. Geist mehr als je. Aber wie ein Freund sagte, "In Rom ist er schon angekommen." Het was kort na de pauskeuze van paus Bergoglio. Deze wil, zoals zijn voorgangers, ruimte geven aan Gods Geest en roept op de Geest in ons te laten werken. In elk van ons is daartegen weerstand.

In welke mate heeft de boodschap van paus Franciscus onze kijk op armen al beïnvloed? Zijn we in zijn spoor al anders naar armen toe gegaan? Durven wij vanuit het evangelie de economische structuren bevragen? Na de bisschoppensynode over de verkondiging heeft de paus de brief geschreven over de Vreugde van het evangelie. Het is een dringende oproep tot missionaire omvorming van de Kerk, waarin hij elke christen wil betrekken. Omwille van de Geest hebben we vertrouwen in onze medechristenen. Ik geloof niet alleen. We geloven samen met medechristenen. Op Pinksteren begint de missionaire Kerk.

  

Wij zijn allen missionaire leerlingen

119. “In alle gedoopten, van de eerste tot de laatste, is de heiligende kracht van de Geest, die tot evangeliseren aanzet, werkzaam. Het Volk van God is heilig op grond van deze zalving, die het onfeilbaar “in credendo” maakt. Dit betekent dat het, wanneer het gelooft, niet dwaalt, ook als het de woorden niet vindt om zijn geloof uit te drukken. De Geest leidt het in de waarheid en voert het naar het heil.” E

120. “Vanuit het doopsel dat hij ontvangen heeft, is ieder lid van het Volk van God een missionaire leerling geworden. Iedere gedoopte, ongeacht zijn functie in de Kerk en zijn niveau van opleiding in het geloof, is een actief bewerker subject van de evangelisatie. Het zou onjuist zijn evangelisatieschema’s ontwerpen, waarin gekwalificeerde gelovigen als verkondigers worden gezien en de rest van het gelovige volk gezien wordt als de bestemmeling van de inzet. De nieuwe evangelisatie impliceert dat iedere gedoopte op een nieuwe wijze protagonist is. Deze overtuiging houdt een oproep tot iedere christen in, opdat niemand zou afzien van zijn engagement voor de evangelisatie. Als iemand echt de liefde van God, die hem redt, heeft ervaren, heeft hij niet veel tijd nodig om zich voor te bereiden om te verkondigen. Hij wacht niet op lessen of lange instructies. Ieder christen is missionair in de mate dat hij de liefde van God in Christus heeft ontmoet. Wij zeggen niet meer dat wij ‘leerlingen’ en ‘missionarissen’ zijn, maar dat wij altijd ‘leerlingen-missionarissen’ zijn. Als wij niet ervan overtuigd zijn, laten wij dan naar de eerste leerlingen kijken, die onmiddellijk nadat ze Jezus herkenden, vol vreugde gingen verkondigen: “Wij hebben de Messias gevonden” (Joh. 1, 41). De Samaritaanse werd, nauwelijks nadat ze de dialoog met Jezus had beëindigd, missionaris en veel Samaritanen geloofden in Jezus “om het woord van de vrouw” (Joh. 4, 39). Ook Paulus “verkondigde meteen al Jezus” na zijn ontmoeting met Jezus Christus” (Hand. 9, 2). En wij, waarop wachten wij?”

121. “Wij moeten ons allen voortdurend door de ander laten evangeliseren (…). Wij zoeken de wijze van het meedelen van Christus die beantwoordt aan de situatie waarin wij ons bevinden.”

Van persoon tot persoon

127. “Nu dat de Kerk een diepe missionaire vernieuwing wil beleven, is er een vorm van prediking die ons allen als dagelijkse verplichting toekomt. Het gaat erom het evangelie te brengen aan de mensen met wie iedereen te maken heeft, zowel aan hen die het meest dichtbij zijn, als aan onbekenden. (…) Leerling zijn betekent voortdurend bereid zijn aan anderen de liefde van Christus te brengen en dit gebeurt spontaan op iedere plaats, op weg, op het plein, op het werk, op straat.”

 Charisma’s in dienst van de evangeliserende gemeenschap (130-131)

130. “De Heilige Geest verrijkt heel de Kerk die evangeliseert, ook met verschillende charisma’s. Het zijn gaven om de Kerk te vernieuwen en op te bouwen. Het zijn geen gesloten erfgoed, dat aan een bepaalde groep ter bewaking in bewaring is gegeven; het betreft veeleer geschenken van de Geest die in het kerkelijk lichaam zijn geïntegreerd, naar het middelpunt, dat Christus is, worden getrokken, van waaruit zij in de richting van een evangeliserende impuls worden geleid. Een duidelijk teken van de authenticiteit van een charisma is zijn kerkelijk karakter, zijn vermogen op harmonieuze wijze te integreren in het leven van het heilig Volk van God voor het welzijn van allen. Iets authentiek nieuws dat door de Geest tot stand is gebracht, hoeft geen schaduw te werpen over andere vormen van spiritualiteit en gaven om zichzelf te bevestigen. Hoe meer een charisma zijn blik zal richten op het hart van het evangelie, des te meer zal het beoefenen ervan kerkelijk zijn. Het is in de gemeenschap, ook al kost dat moeite, dat een charisma zich als authentiek en mysterieus vruchtbaar openbaart. Als de Kerk deze uitdaging aanneemt, kan zij een voorbeeld voor de vrede in de wereld zijn.”

131. “De verschillen tussen personen en gemeenschappen zijn soms lastig, maar de Heilige Geest, die deze diversiteit opwekt, kan uit alles iets goeds halen en het veranderen in evangelische dynamiek, die werkt door aantrekkingskracht. Diversiteit moet altijd met de hulp van de Heilige Geest worden verzoend; alleen Hij kan diversiteit, pluraliteit, veelvuldigheid opwekken en tegelijkertijd eenheid tot stand brengen.”

Contacten

Het lukt om in eigen omgeving tekenen te zien waar eenheid en diversiteit samengaan. “Het voorplein van de volkeren”, is er een van. Katholieken gaan er in gesprek met joden, moslims en humanisten over hun geloof als bron van vredevol samenleven. Zulk debat over geloof en samenleving had plaats in de Stadshal in Gent op 19 mei.

Eerbied voor eenheid en verscheidenheid is aanwezig in het uittekenen van plannen in de parochiepastoraal. Bij de reductie van de 24 parochiekerken in Gent worden vier sporen getrokken zoals ankerplaatsen, presentieplaatsen, specifieke pastorale projecten en uitdovende kerkplekken. Deken Flor Brondeel schrijft daarover: “Het nieuwe huis dat verbouwd wordt, vertrekt van een grondplan dat ons aangeboden wordt in het leven, de dood en de verrijzenis van Jezus. Het evangelie is en blijft ons uitgangspunt. Het evangelie beter leren kennen en in ons leven gestalte geven: daar zullen wij langs vele wegen aandacht aan geven. Wij zijn geroepen om kerk te zijn. Wij zijn niet de initiatiefnemers.

Wij staan in een eigen kerkelijke traditie, die ons elementen aanreikt, die ook in de toekomst zullen doorgetrokken worden. Wij leven in een wereldkerk, wij leven in een kerk in West-Europa, gedragen door een geschiedenis en verbonden met christenen over de hele wereld.

Tegelijkertijd is er in de huidige samenleving met haar positieve krachtlijnen (noem maar op: eerbied voor elke mens, vrijheid en verantwoordelijkheid, respect voor de schepping, streven naar vrede…). Deze worden versterkt door het evangelie of zij brengen het evangelie in onze tijd. Er zijn ook de negatieve ontwikkelingen (materialisme en egoïsme, geweld…). Als christenen zullen wij vanuit het evangelie en vanuit een kerkbewustzijn in de beweging en de tegenbeweging gaan staan, samen met de velen, die dit vanuit een andere geesthouding doen.” (www.kerknet.be dekenaal/Beraad_grondlijnen Brondeel)

Op 8 mei, dag van de vrede, was de raadzaal van Ieper, die zich vredesstad noemt, goed gevuld voor een initiatief van de groep Jorsola. «Jorsala is een pad voor dialoog dat Europa doorkruist. Een pad dat ruimte creëert om culturele, religieuze, politieke en etnische verschillen te overbruggen. »  Een groep stappers vertrok die dag uit Ieper.  Enkele onder hen hebben de bedoeling om Sarejavo te bereiken en hopen verder te gaan tot Istanbul.  Muren afbouwen, een gesprek aangaan, mensen ontmoeten, vooroordelen opheffen, in dit alles kan Gods Geest waaien. (Info : www.Jorsala.org).

De Geest maakt telkens een nieuw begin. Hij wil vandaag met ons herbeginnen.

De geest geraakt niet in ademnood, ook niet vandaag. Israël trekt steeds opnieuw door de woestijn naar het Beloofde Land. “Zij dronken uit een geestelijke rots die met hen meetrok, en die rots was de Christus” (1 Kor 10,4), zei Paulus. Ook in onze woestijn gaat hij mee, de gekruisigde verrezen Heer. Op het kruis heeft hij de geest gegeven. Hij geeft hem ook aan ons, altijd” (Peter Schmidt, De geest in de Bijbel en in de wereld, p. 80). Kom, heilige Geest, adem in ons.

De apostolische exhortatie van paus Franciscus van 24 nov. 2013, Evangelii gaudium, De vreugde van het evangelie is uitgegeven bij Licap in de reeks Wereldkerkdocumenten.