De Heer is waarlijk opgestaan (2005)

Wij zeggen van iemand dat hij 'opstaat'
wanneer hij op eigen kracht van een zittende
of liggende houding overeind komt.
Als dat gebeurt vanaf een bed of een stoel,
noemen we het eenvoudig 'opstaan',
gebeurt het vanuit een situatie van onderworpenheid,
dan noemen we het 'opstand'
en gebeurt het vanuit de dood, dan spreken we van 'opstanding.'

Omdat de dood het meest definitief lijkt te zijn

van al die horizontale toestanden,
hebben wij aan de ontkenning daarvan het zwaarste karwei
en is de verrijzenis voor ons het meest onbegrijpelijke wonder.

Toch blijven mensen daarin geloven. Waarom?
Waarom ontkennen wij een geschiedenis lang de dood
of vergelijken we die
met de slaap waaruit we elke morgen weer opstaan?
We hebben daar een dwingend motief voor
de liefde.

Als wij van iemand houden,
doen we niets anders
dan het bestaan van die persoon zo absoluut bevestigen
dat wij die niet meer uit ons eigen bestaan kunnen wegdenken.
'Van iemand houden', zei Gabriël Marcel,
'is zeggen: jij zult niet dood gaan.'

Een volle kerk vanavond.
De eerste lente-vollemaan staat aan de hemel buiten.
Vanavond begonnen wij in het donker.
We deden er iets aan.
Acterin de kerk was ik bezig met vuurstenen..
Een vuurtje werd gemaakt,
en aan dat kleine vuurtje werd de grote kaars aangestoken.
'Licht van Christus' zongen wij, driemaal .. steeds hoger.
En daarna verbreidde het licht zich van de paaskaars uit heel de kerk in....

Toen gingen we lezen: 'God sprak: er zij licht! En er was licht.'
Het duister is verdreven: God dank! Is dat zo ?
We lazen het scheppingsverhaal verder.
Het water wordt aan de kant geschoven: er komt land in zicht!
De aarde, goed land om op te wonen.
Het land wordt aangekleed met groen gewas.
Vogels vliegen langs het hemelgewelf,
de wateren worden gevuld met allerlei wriemelend leven
en dieren lopen op het veld.
Alles prachtig maar één ontbreekt: de mens.

Hij komt! Hij/zij wordt naar Gods beeld geschapen.
Er kan een nieuw begin gemaakt worden.
God kan uitrusten nadat Hij/Zij gezien heeft dat het zeer goed was.
Zeer goed, o ja??

En we horen hoe mensen in de bloei van hun leven
door ziektes worden geveld en sterven. Is alles goed?
En we horen hoe mensen in de bloei van hun leven
door ziektes worden geveld en sterven. Is alles goed?

We kijken naar Irak en Iran, Israël, Afghanistan,
Afrika, Zuid Amerika, de Nederlandse politiek
We horen over bijna niets anders dan geweld en oorlog
-laat ik de Nederlandse politiek maar gauw vergeten-
mensen lijken onrust en geweld fijn te vinden.

De verhalenserie in de kerk ging door.
Over het volk Israël in slavernij.
Hard is de hand van de verdrukker; de verlossing lijkt ver.
Maar de verlossing komt!

In de lente gaat Mozes als gezant van God,
het conflict aan met de farao en hij mag zijn volk voorgaan
naar een nieuwe toekomst.
Geen zee gaat God te hoog...
Daarna hoorden we het visioen van Ezechiël
die honderden jaren later leefde.
Het volk was, na enkele gelukkige eeuwen in en rond Jeruzalem,
in ballingschap gevoerd. De levenden waren platgeslagen
en hulpeloos als doden.
In Ezechiëls visioen richt een ruisende stormwind
de dode karkassen van de mensen weer op.
Veel om te verwerken. Moeilijk te geloven was het allemaal.
Daarom knielden wij in de kerk na deze verhalen straks allemaal neer
en biddden we alle heiligen om hulp.

Vooral omdat het laatste verhaal
het misschien het meest verbaast:

Laat na de Sabbath, tegen de eerste dag der week,
gaan enkele vrouwen op weg naar het graf.
Hun vriend was gestorven.. alles donker.
Maar: de zon gaat op!
Het is als in het scheppingsverhaal,
op die eerste dag van de week toen God zei: 'daar zij licht '.

Kijk naar de soldaten die zijn tombe bewaken moesten:
soldaten hebben gewoonlijk, neen altijd de macht:
hier liggen ze plat, als doden.

En waar is het weerloze slachtoffer:
Jesus die ze gisteren hadden begraven
en die aan het kruis had geroepen:
'God mijn God, waarom hebt u mij verlaten.'

Een jonge man bij het graf zegt:
'waarom zoek je de levende bij de doden.'
Jullie leidsman en vriend leeft..
Hij gaat voor je uit. Hij is aan de dood ontsnapt.

Het verblijdend vooruitzicht
op opstanding in zijn algemeenheid
deelt het jodendom met islam en christendom.
In het morgengebed van de Synagoge klinkt het iedere dag:
'God u zult alle doden doen herleven
in de overvloed van zijn liefderijke trouw.'

Ook in het dagelijkse 'Achttiengebed'
wordt hetzelfde gezegd:
'U bent machtig tot in eeuwigheid,
Heer, U die de doden leven doet.
U schenkt zoveel bevrijding.'
De God die de Rietzee deed splijten
en zijn volk redde van het water,
zal zijn geliefden ook zeker kunnen ontrukken aan het stof der aarde.

Of we nu diepgelovig zijn, sceptisch of agnostisch,
het verlangen naar een leven na de dood
en een nieuwe betere toekomst
blijft alle mensen bezielen.

Vanavond zijn we enthousiast
we zullen straks zien hoe een moeder en haar zoon
absoluut zeker gedoopt willen worden.
Maar de volgende week zondag
komt het evangelie van Thomas weer,
ongelovig en wel.
Hij geloofde in het begin niet,
hij hoopte alleen maar.

Tegenwoordig houden kerken speciale Thomasdiensten
en misschien moeten wij dat ook nog eens gaan doen
voor mensen die eigenlijk niet kunnen geloven,
alleen maar hopen. Maar dat is al heel wat:
hopen dat het waar is
dat er een einde komt aan alle onrecht
dat ikzelf geborgen blijf in Gods liefde
dat er vrede komt in Jeruzalem in onze dagen;
en dat God eindelijk kan zeggen:
ja het is heel goed.

Ieder persoonlijk
speelt in deze wereld zij of haar eigen rol.

Wat nu?
Daarover horen we Rabbi Jaäkov zeggen:
'Een moment van ommekeer van jou hier en nu
en goede werken in Deze Wereld
zijn samen het allermooiste dat er bestaat,
mooier dan wat God ooit maken kan.'

Om zover te komen hebben we hulp nodig
ook degenen die zich zullen laten dopen
en wij allen die ons geloof vernieuwen willen:
knielen we daarom neer
en roepen we alle heiligen aan….

(volgt de litanie van Alle Heiligen
en daarna de doop van een moeder en haar zoon)

Zalig Pasen!