Pleidooi voor een wakkkere kerk (2002)

Ongeduld
Bij onze Bijbelcursus Nieuw Testament op instapniveau behandelden wij de vorige keer de Bergrede
die we in de hoofdstukken 5 en 6 van Matteüs vinden.
Daarbij gaat het om een heilzaam ongeduld. ehandelden wij de vorige keer de Bergrede
die we in de hoofdstukken 5 en 6 van Matteüs vinden.
Daarbij gaat het om een heilzaam ongeduld.

Zeker, Jesus weet heel goed hoe onvolmaakt de mensen zijn
al zijn ze dan geschapen naar Gods beeld en gelijkenis.
Eigenlijk betekent dat
dat ze geschapen zijn om steeds meer op Hem te gaan lijken!
En dat houdt een werkprogramma in:
we worden uitgedaagd om te kiezen, hier en nu.

Allemaal
Jesus heeft ons allemaal nodig.
Als we Hem goed verstaan komen we tot het besef
dat alle hens aan dek nodig zijn: wij allemaal.
Naarmate het slechter gaat in de wereld
-en dat mogen we toch wel zeggen nu-
klinkt het steeds duidelijker tot ieder van ons:
kom in actie. En als het goed is komen we dan tot het besef:
JA ik ben nodig. IK moet iets doen
en: Als ik het niet doe… wie dan ?
En als ik het niet nu doe, wanneer dan ?

Waakzaam
Het kerkelijk jaar loopt ten einde,
Jesus’ leven ook.
Vandaar dan ook dat Jesus´laatste woorden
-vlak voor zijn lijden uitgesproken-
woorden zijn die oproepen tot waakzaamheid.

Kerk
De momenten waarop de kerk,
vaak in de gedaante van enkelingen of kleine groepen,
werkelijk duidelijke taal durft te spreken,
worden vrijwel altijd als evangelische momenten herkend.
Helaas meestal te laat.
Wanneer de duidelijke getuigenissen klinken,
worden ze door tijdgenoten als hinderlijk ervaren.

De Nederlandse bisschoppen en andere bisschoppen
roepen Amerika op GEEN OORLOG TEGEN IRAK TE BEGINNEN.
Daar hebben velen moeite mee.

De Duitse kerk had er geen moeite mee in 1914,
toen de keizer manschappen opriep voor ´zijn´ oorlog,
in de kerken te laten lezen:
´Geef de keizer wat des keizers is´.
We zeiden, toen dit evangelie aan de orde was enkele weken terug
dat het vervolg: ´maar geef God wat van God is´ - dat is eigenlijk alles -
buiten beschouwing werd gelaten.

Bij de begrafenis van prins Claus hoorden we
dat de Duitse kerken later grote moeite hadden
met een openlijk verzet tegen het Hitler-regime !
Dat liet men aan een kleine groep over, de zgn. ´Bekennende Kirche´.

Het gaat er hier niet om een soort ´chronique scandaleuse´ aan te leggen,
hoewel er nog tientallen voorbeelden kunnen worden genoemd.
De bedoeling van mij is om ons, mensen die aan de basis,
in ´gewone´parochies of gemeentes, bezig zijn
te wijzen op het belang van de kleine groep voor de grote kerkgemeenschap.

Dat de Nederlandse bisschoppen in de oorlog,
aangevoerd door de stugge Amelander kardinaal De Jong,
hun mond luid en duidelijk open deden is iets om dankbaar voor te zijn
en een teken van de naderende nieuwe tijd
van geestelijke volwassenheid van de gelovigen.

Als iemand die zijn/haar stem niet verheft,
kiest hij of zij voor een voortbestaan van alles zoals het is.
De gelovige heeft echter een roeping om op te komen
voor gerechtigheid en vrede.
Want één is er die niet slaapt!
De Ene die niet slaapt
Dat is die Ene die zich aan Mozes bekend maakte
met de naam ´Ik zal er zijn´.
Hij zei: ´Ik heb het kermen van de verdrukten gehoord,
Mozes, ja jij, ga naar de farao en zeg: Laat dit volk gaan !´

profeten
Mensen die wakker in hun tijd stonden waren de profeten die uitzagen
naar een nieuwe wereld.
´Wachter, hoever is de nacht ?´ roept Jesaja smekend uit.
De profeet ziet uit (Jes. 21, 11) naar Gods nieuwe toekomst.
Hij staat open voor zijn vernieuwing.
Hij wekt zijn hoorders op waakzaam te zijn.
Dat lukt niet altijd. Jesaja zegt:
´De rechtvaardige komt om
en er is niemand die zich er iets van aantrekt.´(Jes. 57, 1)
‘Liever dromen mensen weg,
ze hebben de sluimering lief.´(Jes. 56, 10 e.v.)

Dat alles klinkt mee in de evangelielezing van deze zondag.

Wijs of dwaas
De parabel heeft iets plechtstatigs gekregen
door het spreken over de ´wijze en dwaze maagden´.
Zeg nu niet ‘wat zielig voor die dwaze maagden
die niet naar binnen mochten’ want het is een parabel
en dat moet er duidelijk gesproken worden.
De parabel klinkt een beetje vreemd
door de oude vertaling ‘de wijze en de dwaze maagden’
die nog in ons hoofd zit.
Het woord maagd is plechtig, de woorden dwaas en wijs evenzeer.
Het citaat uit het Boek der Wijsheid
dat deze zondag klinken mag, bevestigt dit beeld.
Gelukkig kunnen we het woord ´wijs´ ook vervangen
door een beter woord dat bovendien nog Hebreeuws is ook: ´goochem´.
Het is wat in waarde gedevalueerd
maar heeft het oorspronkelijke karakter
van het Hebreeuwse ´chakôm´ goed bewaard.
Het is een woord dat met het handelen hier en nu te maken heeft.

De wijze maagden, liever gewoon vrouwen, van onze parabel
zijn geen vroom schrijdende prinsessen
maar eigenlijk ‘goocheme meiden’
om het een beetje eigentijds te zeggen,
vrouwen die ter zake zijn en doen wat er gedaan moet worden.

de slaperige mannen
Ze steken erg af bij de slapende mannen, de apostelen van Jesus
die als het er op aan komt allemaal in slaap vallen.
Gelukkig zijn er dan ook vrouwen, wijze vrouwen
die met hem meegaan tot onder aan het kruis
en op de paasmorgen, nog voor dat de mannen wakker zijn
bij het graf van Jesus aanwezig zullen zijn
en de boodschap zullen horen: de bruidegom leeft!

Het laatste oordeel
In veel commentaren wordt deze parabel uitgelegd
als een oproep tot waakzaamheid
als de Heer komt bij zijn laatste oordeel.
Veel mensen denken dan… dat maak ik niet meer mee.
Maar het zou wel eens dichterbij kunnen zijn dan wij denken.


Het rijk der hemelen
In heel Matteüs´ evangelie gaat het om het Rijk der hemelen.
Dat komt niet uit de lucht vallen, maar vraagt actie, dynamiek.
God heeft - wil dat Koninkrijk komen- een wakkere kerk nodig.
En, als er over de laatste dingen gesproken wordt in het evangelie
is het alleen maar om ons er aan te herinneren
dat het uiteindelijk slagen van Gods Schepping
afhangt van onze benutting
van de kansen hier en nu.

Van onze keus vandaag hangt het af
of de Heer ons onder de rechtvaardigen kan rangschikken of niet.

Nu wij
De Messias is verschenen, de Bergrede heeft geklonken.
De nieuwe wereld is zichtbaar geworden rond Jesus
in zijn geneeskracht, in wat er met verblinden en verlamden is gebeurd.
Via Willibrord, wiens feestdag wij afgelopen donderdag vierden
en de zijnen is de boodschap van Jesus
ook tot onze streken doorgedrongen
en zo zijn ook wij opgeroepen
zijn woord serieus te nemen,
te horen en te doen
en wakker te zijn in onze tijd.

SLOT:
Hoe zullen wij ons gedragen in deze kritische dagen?

‘Wachet auf ruft uns dei Stimme’
is door Bach gecomponeerd voor deze zondag
we zullen het koraal vandaag horen
onder de Communie als wij naar voren komen
om de bruidegom te ontmoeten.

De wakkere lichtdraagsters van vandaag zijn ons voorbeeld
om wakker onze roeping te dragen
hun licht brandt ons ten voorbeeld
ook in de donkere nacht.

Er is toekomst…
er is hoop als mensen wakker durven blijven
ook in deze dagen. AMEN

Uit Paulus’ brief aan de Romeinen:
Broeders en zusters,
u kent de tijd waarin wij nu leven:
u weet dat het hoog tijd is
om uit uw slaap te ontwaken.
Het heil is nu veel dichterbij
dan toen wij net tot het geloof kwamen.
De nacht loopt ten einde
de dag komt naderbij.
Laten wij ons dus ontdoen van de werken van de duisternis
en ons wapenen met het licht;
bekleed u met de nieuwe mens;
ik herhaal het vrienden:
staat op uit de slaap
dan zal Christus over u lichten!