28e zondag door het jaar A 2008

Velen zijn geroepen, maar weinigen voelen zich uitverkoren. De bekende straatposterplakster Loesje had jaren geleden de spreuk: "zeg niet steeds vrijheid als je vrijblijvendheid bedoelt." Ja, zo gaan mensen om met relaties. Wij willen ons vrij voelen ten opzichte van elkaar. Geen verplichtingen, denken we dan, niet aan iemand vastzitten. Zijn we dan vrij? Als we nooit kiezen en altijd weer nieuwe opties openhouden? Of worden we juist vrij als we in vrijheid wél keuzes maken en merken dat de liefde van vrienden en dierbaren ons juist bevrijden van onze eigen kleingeestigheid? Dat vrijblijvendheid ons eigen bestaan isoleert en eenzaam maakt, en dat betekent op den duur: onvrij...?
Ik moest daaraan denken bij het evangelie over deze geroepenen. Velen zijn geroepen, maar weinigen voelen zich uitverkoren. Velen worden geroepen om in vrijheid op de uitnodiging in te gaan, maar velen hebben ook het idee dat het om een vrijblijvende gebeurtenis gaat. God, degene die roept en uitnodigt, wordt door velen beschouwd als één van de keuzeopties. Niets is minder waar...
Velen zijn geroepen, maar weinigen voelen zich uitverkoren. God, de koning, geeft een bruiloftsfeest voor zijn Zoon. De Zoon is uiteraard Jezus Christus, de koning der barmhartigheid. De genodigden zijn de mensen op de wereld. Als eerste zijn dat de broeders van de Messias, het Joodse volk. De jood Matteüs, die zijn evangelie schrijft voor Jodenchristenen, moet helaas constateren dat zijn eigen volk Jezus niet wil erkennen als de Messias (ondanks de tekenen) en niet wil meedoen met het feest dat God de wereld in Jezus bereidt. Zij zijn de eerste gasten die niet willen komen. De stad die in brand wordt gestoken is Matteüs' interpretatie van de verwoesting van Jeruzalem in het jaar 70 door de Romeinen. Welnu, wij zien niet direct dat dit zo Gods straffende hand is, maar in de visie van Matteüs gebeurt deze onthutsende verwoesting niet voor niets. Maar dan: Velen zijn geroepen, en wie voelen zich uitverkoren? Het blijkt dat het feest van Jezus Christus tóch doorgaat. Het Rijk der hemelen is geen vrijblijvende optie. Het is echt de bedoeling dat mensen daar in vrijheid voor kiezen. Niemand is per se onwaardig; er mogen immers slechten en goeden binnen - de slechten staan voorop in de tekst. Niet voor niets. Jezus, de bruidegom, is gekomen om zondaars te roepen en niet degenen die zich rechtvaardig achten. Slechten en goeden worden uitgenodigd, mogen binnen, u en ik. Wij hebben allemaal het witte bruiloftskleed van ons doopsel. Het maakt niet uit of het vol vlekken zit - Jezus wast ons weer witter dan wit. Niemand bereikt de hemel zonder vooraf gezondigd te hebben. Maar daarom is het bruiloftsmaal ook het feest van de barmhartigheid.
Velen zijn geroepen, en wie zijn de uitverkorenen? Een laatste vraag die overblijft is: waar is eigenlijk de bruid? Jezus de bruidegom viert feest, maar met wie trouwt Hij nu eigenlijk? Welnu, de reden waarom de feestzaal vol moet is, dat de gasten zijn bruid zijn. De Kerk, de kinderen van de Vader, u en ik. Wij zijn allemaal geroepen om in eeuwigheid door Jezus bemind te worden zoals een bruidegom zijn bruid bemint. Heel ons leven is als het ware een verlovingstijd waarin wij ons laten beminnen en met cadeaus overladen door Jezus om eens, op een zeker moment, ons jawoord uit te spreken aan Hem. Niemand is daarvoor waardig van zichzelf; de uitverkorenen worden waardig gemaakt door Degene die roept. Om dan binnen te gaan op het feest van de barmhartige liefde.
Velen zijn geroepen, maar weinigen voelen zich uitverkoren. Dat lijkt de tragedie van Gods liefde. Is Jezus dan voor niets gekomen en gestorven? Nee, God zij dank. Nee, de zaal zál vol komen. Met slechten en goeden. Er zijn mensen die niet willen. Die in vrijheid kiezen om niet mee te doen. Of die wel binnen willen, maar niet de voorbereidende stappen willen doen. Daar zal geween zijn en tandengeknars. Eigen keuze. God dwingt niemand. Hij respecteert onze vrije wil. Maar daarover gaan wij niet. Het is niet ons oordeel, en wij weten nog niet half hoe groot de barmhartigheid van God is. Aan ons de vraag: willen wij horen tot die uitverkorenen? Wij worden geroepen. Ons geldt de uitnodiging die ons vrij maakt, maar waarmee we niet vrijblijvend mogen omgaan. Willen wij ons jawoord spreken, de unieke keuze die andere opties overbodig maakt? Willen wij ons laten beminnen en binnengaan in de feestzaal van de hemel? Willen wij nu leven met Christus om straks voor eeuwig bij Hem te zijn? To be with Him, of not to be, that's the question. Amen.