Troost en uitdaging (2005)

Onverwacht krijg je dan ineens te horen dat mensen bij wie je je betrokken voelt een moeilijke boodschap in hun leven te verwerken krijgen:
Een relatie loopt stuk, ook al is er, voor zover je dat kunt bezien, heel hard eraan gewerkt om de band te redden.
Of iemand had wat klachten, ging naar de dokter en krijgt na enkele verdere onderzoeken te horen dat het levensperspectief totaal anders is geworden, men moet zich voorbereiden op een afscheid binnen korte tijd.
Als ik zoiets meemaak dan voel ik het binnen in me stormen en woelen. Machteloos ben je, je zou zo graag de ander behoeden tegen al die ellende en hoopvolle dingen willen zeggen, het kwaad weg willen werken, maar dat gaat niet .....

Die houding van Petrus van vandaag is heel goed te begrijpen, iedere mens wil degenen die hem na aan het hart liggen beschutten tegen verdriet en lijden.
en Jezus, ja die heeft weer iets aparts, hij reageert met heel scherpe bewoordingen op de zorgzame houding van Petrus, maakt hem uit voor satan, de duivel, de tegenstrever van God.

Een paar hoofdstukken geleden begon het allemaal in het Matteusevangelie. Een heidense vrouw zette Jezus opnieuw aan het denken over de wezenlijke opdracht in zijn leven en sindsdien gaat Jezus nog meer vastberaden zijn koers, op weg naar Jerusalem, overtuigd van wat hem te doen staat .....
Dat brengt hem regelmatig in conflict, vandaag met zijn eigen leerlingen. In het evangeliegedeelte dat hieraan vooraf gaat, dat we vorige week hoorden, hadden ze bij monde van Petrus zo'n mooi geloofsgetuigenis hadden afgelegd: jij bent de messias, de zoon van de levende God.
Wat Fred van Iersel vorige week aanduidde blijkt nu wel bewaarheid te worden: Petrus besefte niet wat hij zei. En het staat in ieder geval vast dat we er in de ogen van Jezus niet zijn door het afleggen van een nog zo mooie geloofsbelijdenis.

Wat is er aan de hand?
Er zijn heel wat bijbelverhalen die we graag horen: de gelijkenis van de goede vader en zijn beide zonen, prachtig die barmhartige Heer.
Het is inspirerend om de Bergrede te horen: gelukkig de armen en die onthecht leven, gelukkig die vrede stichten.
Het is troostend om Jezus bezig te zien in zijn inzet voor de zieke, hoe hij de lamme laat lopen, de blinde laat zien en de dove de oren opent. Zo kennen we Jezusweer, iemand die mensen weer een echte kwaliteit van leven teruggeeft.

Maar als we het daarbij laten dan ontstaat toch een eenzijdig en vertekend beeld van Jezus, dat overigens in de loop van de tijden aanleiding heeft gegeven tot veel zoetigheid en misschien zelfs wel onnozelheid omtrent de lieve Jezus.

Wat doen we met Jezus die als vandaag ons zet voor de keuze je kruis op te nemen, je leven te verliezen,
hoe waarderen we Jezus die ons ervoor waarschuwt dat we ons leven en ons definitieve geluk uit eigen schuld kunnen verspelen?
Zijn we ook zo blij met de laatste zaligspreking: gelukkig ben je als je omwille van mij wordt vervolgd?
Of: het zwaard ben ik komen brengen en tweespalt tussen vader en zoon, tussen moeder en dochter...?
Of: wie zijn vader en moeder meer eert dan mij is mij niet waardig?

Uit de episode van het Matteusevangelie van vandaag blijkt dat er al vanaf het eerste begin een neiging is geweest onder de volgelingen van Jezus om als krenten uit de pap het rooskleurige en harmonieuze uit Jezus' boodschap te kiezen en de rest maar te vergeten.
Wij staan voortdurend bloot aan de bekoring om de boodschap van Jezus naar eigen beeld en gelijkenis om te vormen en op een eigen manier aantrekkelijk te maken.

Ik herinner er nog maar eens aan dat Matteus zijn evangelie schreef voor de jodenchristenen die in een maatschappij leefde die van een geheel andere waardenbeleving uitging dan die volgelingen van Jezus.
Aanpassen of buitengesloten worden dat was het dilemma.
Het dagelijkse leven was in die tijd doorspekt van religie: kocht je vlees op de markt, het kwam van de offers in de tempel.
Wilde je een baantje, je moest eer bewijzen aan de goddelijke keizer, dronk je ergens een glas, eerst een klein beetje offeren aan de goden....
natuurlijk onze samenleving zit heel anders in elkaar, er zijn zelfs waarden die van typische christelijke oorsprong zijn en die ingang hebben gevonden, zoals een bijstandswet of wetten waardoor ouderen goed verzorgd worden ......

Het signaal van het evangelie van vandaag is echter: je bent als christen meer verwijderd van de samenleving dan je denkt. Pas op zodra je je tevreden gaat voelen en gaat denken dat het in orde is met de ontwikkeling van de wereld... pas op als we gaan denken dat we heel wat hebben bereikt in de richting van dat rijk van God in de richting van een wereld zoals God die bedoeld heeft.....

Vanaf deze plaats hebben in het verleden veel donderpreken geklonken en nu nog hoor ik kardinaal Simonis en sommige andere bisschoppen zwartgallige analyses loslaten op onze samenleving.
Het evangelie van vandaag wil ons niet opnieuw gaan bangmaken of verleiden tot zwartgalligheid maar wel oproepen tot oplettendheid.
Let op als de vruchten van je geloof en kerkzijn alleen nog maar een zekere tevredenheid of troost zijn,let op of christenzijn nog iets uitdagends voor je is. Voor een christen ligt de lat altijd hoger, niet zozeer omdat hijzelf nog zoveel moet doen, maar vooral omdat hij weet dat het Gods kracht ten laatste zal zijn die de voltooiing tot stand brengt, wel op basis van wat wij beginnen.

Om eens wat voorbeelden te noemen:
we gebruiken zonder veel moeite producten die alleen maar gemaakt konden worden met behulp van kinderarbeid... wie mijn volgeling wil zijn moet zichzelf verloochenen
we blijven met z'n allen het milieu zwaar belasten, wie zijn leven wil redden zal het verliezen
er is wel enige aandacht voor de tegenstellingen tussen noord en zuid maar komen we verder dan een interessant gesprek bij de koffie, wie zijn leven verliest om mijnentwil zal het vinden?
In ons eigen midden zijn steeds meer mensen die slachtoffer worden van economische teruggang, we lezen daarover en dan...? de mensenzoon zal ieder vergelden naar zijn daden....

Als wij in onze parochie thema's aan de orde stellen als gastvrijheid en openheid voor de ander, spiritualiteit, zorg voor elkaar....
Als we die gastvrijheid en openheid voor de ander beleven als iets vanzelfsprekends, als een kwestie van goed fatsoen, dan is het niet meer dan puur menselijke overwegingen ....
als wij het hebben over het thema ‘spiritualiteit' dan zoeken we juist naar invullingen op heel concrete levensgebieden van wat Jezus ons heeft voorgeleefd en waar hij ons nodigt tot navolging,
maar als spiritualiteit voor ons alleen een manier is om rust te vinden n een hectische wereld komt het dan verder dan welbegrepen eigenbelang?
Volgeling van Jezus zijn het is weerbarstigs in zich, vermoeiend soms, want je bent er nooit want het is je laten troosten en bemoedigen én je laten uitdagen.

Dat volgen van Jezus was ook een thema dat de laatste weken heel sterk in het nieuws was toen in Keulen vele honderdduizenden jongeren uit de hele wereld bij elkaar kwamen. U weet wellicht dat de drie wijzen uit het Oosten, op zoek naar de Heer, in Keulen belangrijk zijn, hun relieken zouden daar bewaard worden.
Zoveel jongeren op zoek naar de Heer, daar word je nieuwsgierig van, wat is daar gebeurd, wat beleven jongeren daar zelf aan, jonge mensen die nog niet de fouten hebben kunnen maken van volwassenen, jonge mensen die nog volop uit idealen durven leven....
Ook uit Amersfoort waren jongeren naar Keulen getrokken, een van hen was Susan Korste. Ik heb haar gevraagd om nu even kort een indruk te geven van wat ze heeft beleefd in haar pelgrimstocht naar Keulen op zoek naar de Heer