SLEUTELFIGUUR
Petrus met een sleutelbos, witte baard en lang hemd over een gezellig buikje, een kaal hoofd en staande aan de hemelpoort, dat is een vertrouwde voorstelling uit de categorie populair godsdienstige beelden. Er bestaan talloze anekdoten die allemaal zeggen dat menigeen nog op de neus zal kijken als hij Gods oordeel over zich hoort.
In de vierde eeuw liet paus Sylvester resten van de kettingen waarmee Petrus geboeid was geweest, of wat daarvoor doorging, in ijzeren sleutels vatten. Ze dienden als relatiegeschenk voor andere bisschoppen. De schatkamer in Maastricht bewaart er zo een die met Servaas in verband wordt gebracht. De sleutels van Petrus zijn al vanaf de vijfde eeuw begrepen als zijn macht om iemand bij de hemelpoort door te sturen richting hel of vagevuur. Petrus wordt afgebeeld met twee sleutels, een gouden en een zilveren; met de een worden mensen beoordeeld, met de ander gevonnist. Als hemelse uitsmijter bezet hij een sleutelpost op de drempel van het hiernamaals. In-staat-van-genade-zijn was het paspoort voor de hemel. Dat werd al vroeg geoefend.
MOEDER IN BRAND
In de eerste klas van de lagere school, in groep drie, moesten we biechten. Daaraan ging een oefen-biecht vooraf. We deden bij de juffrouw "voor de alsof"! Mijn jongere broer Twan beleed in zijn oefen-biecht: "Ik heb zondag m'n moeder in brand gestoken". Hij had een daad verzonnen waarin hij zoveel mogelijk doodzonden tegelijk deed. Op zondag moeder verbranden was tegen de zondagsrust, eerde vader en moeder niet, pleegde moord en stichtte brand. Vier in een. Mijn broer is later wiskundige geworden. Voor de rest viel er met biechten niet veel te lachen. Laten we het anders benaderen.HET HART OP SLOT
"Mijn vriend is erg gesloten", vertelde een toekomstige bruid. Hij zit ernaast en knikt. "Als ie thuiskomt zie ik direct dat hem iets dwarszit. Vroeger kregen we dan ruzie. Maar nu weet ik hoe ik hem moet helpen. Eerst laat ik voelen dat ik z'n zorg zie. Ik laat het alleen merken zonder hem uit te horen. Ik zeg zoiets als: "Zware dag gehad..."? 's Avonds zorg ik ervoor dat de televisie ook 'ns uit staat. Mijn eigen verhaal kan wachten. In die rust begint hij soms zelf te praten. Ik moet vooral niet heftig reageren, geen verbazende kreten slaken, maar hem gewoon laten komen. Dat werkt prima!" Deze vrouw had de sleutel gevonden van een gesloten hart. Een sleutel is een subtiel voorwerp dat een deur kan openen. Iedere deur en elk mens heeft zijn unieke sleutel. Wie die heeft, vindt toegang. Petrus krijgt toegang tot de hemel. Het woord "hemel" behoeft uitleg. Matteüs vermijdt als goede jood het gebruik van het woord "God". Hij omschrijft Hem bij voorkeur met "hemel". Eigenlijk wil Mattheüs ons vertellen dat Petrus toegang heeft gevonden tot God.WITTE ZWANEN - ZWARTE ZWANEN
"Witte zwanen, zwarte zwanen", zongen we vroeger een geheimzinnig lied. Wat zijn dat? De zielen van goede en slechte mensen op weg uit dit leven? "Wie gaat er mee naar Engeland varen". Het land van de Engelen, daarmee is de hemel bedoeld. "Engeland is gesloten". Welke oude mythe wordt hier gezegd? De zonde heeft de toegang tot God gesloten. "De sleutel is gebroken en geen timmerman kan hem maken". Bij "timmerman" denk je aan Jezus. Of is dat te ver gezocht? Sleutels van poorten en torens waren houten voorwerpen van meer dan een meter. Ze werden door een gleuf onder de dwarsbalk geschoven die aan de binnenkant de poort dichthield. Een ingenieuze plaatsing van houten stokje kon een vergrendeling naar boven duwen. "Kruip door, en de laatste zullen we vangen."TOEGANG TOT GOD
Wie of wat geeft Petrus toegang tot God? Het is niet zijn onverzettelijkheid. Petrus' bijnaam, rots, lijkt eerder een spotnaam. Petrus met zijn grote mond "nooit en tenimmer zal ik U verloochenen" had Jezus al laten vallen voor de haan kraaide. De reden dat Petrus de toegang tot God gevonden heeft ligt in zijn uitspraak dat Jezus Gods zoon is. Petrus ziet in de mens Jezus de toegang tot God. Petrus was in staat om tegen zijn eigen voorkeuren en opvoeding in, in de lijdende Jezus van Nazareth God-met-ons te zien. Petrus kon in de liefde en de vergeving, in de toewending tot zondaars en tollenaars, in de zorg om zieken en achtergestelden, het licht van God herkennen. De sleutel naar het hart van een mens is vaak een gecompliceerd instrument waar menigeen nooit en anderen na vele huwelijksjaren pas achter zijn. De sleutel naar de poort die God verhult is al even subtiel. Ook Petrus kreeg dat vermogen eigenlijk pas toen hij zelf in Rome slachtoffer van de vervolging werd en Jezus lijdensweg moest gaan.MET LEGE HANDEN AAN DE HEMELPOORT
Beste kinderen.De mensen in de kerk hebben altijd een grote fantasie gehad. Dat moest ook wel. Want God kun je niet zien en dan kan de fantasie je helpen. Zo fantaseerde de mensen over Petrus die aan de hemelpoort staat. Er stond eens een hele rij. Iedereen had iets in zijn handen. Eentje had een spaarbankboekje meegenomen. Een ander had een boek geschreven. Een derde droeg zijn viool bij zich. En een derde had een schitterende tekening van de sterren meegebracht. Maar een oud vrouwtje, ergens actheraan, had niets. Ze schaamde zich. "Ik heb niets bij me", klaagde ze. Toen ze bij Petrus kwam liet ze haar lege handen zien. "Sorry, ik wist niet dat ik mee moest brengen, en als ik het geweten had, dan had ik nog niets gehad." Ze sloeg haar ogen neer. Ze wachtte erop tot Petrus haar terug zou sturen. Maar Petrus zei: "Niets in uw handen? Zie je niet het eelt en de rimpels, zie je niet al die jaren die je voor je kinderen hebt gewerkt? Zie je niet dat ze leeg zijn omdat je alles hebt weggegeven?" En hij riep naar de rij wachtenden: "Maak plaats voor deze vrouw, want zij heeft het mooiste geschenk bij zich van allemaal!"