Kruimels van de tafel (Mt.15,21-28)

 

Vragen over diversiteit en identiteit hebben nogal een grote plaats in het politiek discours. Dit was onder meer zo bij de recente presidentsverkiezingen in Frankrijk. De maatschappij is superdivers, zeker in grootsteden. In Brussel en Rotterdam vormen mensen met wortels in migratie de meerderheid (D. Geldof Superdiversiteit. Hoe migratie onze samenleving verandert, Acco).

Diversiteit uit zich in het verschil tussen man en vrouw, in hun herkomst, in hun maatschappelijke positie, in hun welzijn, gezond of ziek, in hun taal en huidskleur en in zoveel meer.

Het ontmoetingsverhaal van Jezus met de Kananese speelt zich af in een grensgebied. Tyrus en Sidon liggen in het huidige Libanon. Libanon vangt het meest vluchtelingen op uit Syrië. Het verhaal geeft iets weer van de zorgen van de gemeente waartoe Mattheus behoort en die bestaat uit joden die christen zijn geworden en uit heidenen, die in Christus geloven. De eersten hebben wellicht moeite met de opname van heidenen. Daarbij had Jezus zelf het besef dat hij in eerste instantie gezonden was naar het volk van Israël.

De ontmoeting van Jezus met die vrouw verloopt moeizaam en stug, maar ze eindigt op een verrassende en positieve wijze. De aanvankelijke afstand tussen hen beide eindigt met een lof van Jezus voor het geloof van deze vrouw.

Bidden voor anderen

Een moeder heeft zorgen om haar zieke dochter. Achter elke patiënt of cliënt in een zorgvoorziening is er een familielid, een verwante, een partner die medelijdt. Je kan toch niet ongevoelig zijn voor het leed van een moeder noch voor dit van iemand die bidt en alles in het werk stelt om genezing te bekomen. Wie hulp wenst, gaat in alle mogelijke richtingen en klopt zelfs aan bij elk politiek dienstbetoon om toch maar geholpen te worden. Wie weet waar deze moeder al overal is geweest met haar verzoek om hulp. Hoe kan je zo iemand afwimpelen en wandelen sturen? Dit willen de apostelen en Jezus lijkt het zelfde te doen.

Aan en over de grens

Jezus voelt zich in dit grensgebied wellicht onveilig. De onthoofding van Johannes de Doper kan verklaren dat hij liefst een tijd weg wil uit het gebied van Herodes (Mt.14,1-12) “Vreemd in een ander land is nog iets anders dan vreemd in eigen land. Het kan zelfs minder zwaar zijn”, een uitspraak in een uitzending van radio Klara over home sweet home.

Volgens Marcus ging Jezus in de streek van Tyrus en Sidon een huis binnen en wilde hij niet dat iemand het weten kwam (Mc. 7,24). De bezorgde moeder komt naar Jezus toe, spreekt hem aan met zijn messiaanse titel, maar krijgt geen antwoord. Een pijnlijke stilte, die Jezus ten slotte afsluit met te verklaren dat hij alleen maar voor de verloren schapen van Israël een zending heeft. Dit had hij trouwens al eerder aangegeven (Mt 10,5). Als iemand in nood is, zou deze exclusiviteit niet mogen meetellen. La charité ne connaît pas d’heure, ni de couleur. Liefde berekent niet en kijkt niet naar de kleur en de opinie van de vrager.

De liefde van God gaat weliswaar eerst naar het verbondsvolk, maar God is tevens Heer over gans de schepping. “Sion is de stad op de berg. Eens worden Egypte en Babel geteld tot hen die de Heer vereren. Ja, Filistijnen en Tyrus en Koes worden burgers van Sion” (psalm 87).

De vrouw dringt aan. Alweer krijgt zij een afwijzend antwoord, dat zelfs oneerbiedig en kwetsend overkomt door de vergelijking tussen de kinderen van het huis met de honden onder de tafel. Zijn er dan twee soorten mensen.

Humor

Het is de kracht van de vrouw dat zij een negatief antwoord weet om te buigen en met enige humor antwoordt dat de honden mogen eten van de kruimels die van de tafel vallen (Met wat uitgegeven wordt aan voedsel voor katten en honden zouden veel armen een tijd lang kunnen eten). Zij zet Jezus als het ware schaakmat en smeert hem in met zijn eigen vet. Volgens de vrouw horen de hondjes bij het huis en mogen ze delen van de tafel. “De humor is een wapen van mensen (vaak: vrouwen) zonder politieke macht, om machthebbers onderuit te halen” (Klaas Spronk).

Jezus is geen wonderenautomaat, die wonderen doet op bestelling. Waar geen geloof  is, gebeuren geen wonderen. Dit hebben de inwoners van Nazareth ervaren. De Kananese vrouw heeft geloof en deemoed. Jezus geneest haar dochter. Daardoor geeft hij meteen aan dat in Tyrus en Sidon welwillendheid bestaat, zoals hij reeds voordien had vermeld (Mt. 11, 20-22). Er is perspectief voor de heidenen.

De afloop van dit verhaal is een grote les voor de leerlingen. Zij hadden zich gestoord aan het optreden van een vrouw uit een andere cultuur. Zij hadden ook moeite wanneer mensen van eigen volk met hun kinderen naar Jezus toekwamen. De directe omgeving kan afschermen. Zij merken nu dat ook buiten Israël mensen met geloof aanwezig zijn en dat Jezus grenzen durft verleggen. Hij zal hen zelfs bij zijn heengaan naar alle volkeren zenden (Mt. 28,19).

Er is geloof waar we het niet verwachten, zelfs buiten de grenzen van het vertrouwde. Humor heeft een kracht en bidden heeft invloed.